'Seuns mag nie huil nie', breek as mans onder druk

’n Seun in Namibië gaan gebuk onder druk waarvoor hy nooit voorbereid was nie – hy groei tot manlikheid met emosionele laste, finansiële verwagtinge en ’n kultuur van stilte wat hom verpletter.Hy word geleer om sterk te wees. Om nooit te huil nie. En om altyd vir ander te sorg.Maar soos die lewenskoste styg, hoop skuld op, verdwyn werk, terwyl emosionele ondersteuningsnetwerke skaars bly. Baie van hierdie seuns wat mans geword het, breek onder die gewig op hul skouers. Sommige neem hul eie lewens.Wat eens ’n stil noodgeval was, het ’n vlaag van selfdood onder jong professionele persone geword – mans in hul 20’s en 30’s. Baie met grade. Loopbane. Gesinne.Baie van hierdie jong mans veg teen depressie, frustrasie en ’n diep gevoel van moedeloosheid, weggesteek agter selfversekerde glimlagte en gedokterde foto’s.Die selfdoodsyfer is ontstellend hoog. Dit vertel die verhaal van ’n stelsel wat nie die emosionele en geestelike welstand van die helfte van sy bevolking beskerm nie.Die seun word groot met reëls, maar geen gereedskap nie. Van jongs af word hy aangesê om “’n man te wees”. Emosie is ’n swakheid. Kwesbaarheid is skandelik. Gesprekke oor hartseer of vrees word dikwels bloot afgemaak of bespot.Talle word in vaderlose huise groot, in gemeenskappe wat nie manlike emosionele ontwikkeling koester nie. Onderwysers is oorlaai. Mentors is skaars. Alkohol, stilte en oorlewing word die hanteringsinstrumente van keuse.Teen die tyd dat die seun ’n man word, het hy geleer om sy pyn te internaliseer, nie om dit uit te druk nie. Maar pyn wat begrawe word, verdwyn nie – dit sweer, bars dan oop, dikwels stilweg en noodlottig.STILLE WANHOOPJong mans wat die arbeidsmark betree, doen dit met hoë verwagtinge. “Swart” belasting (waar kinders na hul ouers en uitgebreide familie moet omsien), lenings, huur, meisies, troues en begrafnisse. Die motor moet sukses weerspieël en daar is druk om jonger broers en susters of siek ouers te ondersteun. ’n Gegradueerde skuld die bank dalk reeds tienduisende dollars. Intreevlak-salarisse dek skaars basiese behoeftes.Finansiële geletterdheidsopleiding is afwesig. Krediet is maklik verkrygbaar, moeilik om terug te betaal. Beslagleggings kom vinnig. Depressie volg. Sonder geestesgesondheidsondersteuning ly baie mans in stilte en voel hulle het hul families, hul voorouers en hul manlikheid in die steek gelaat.Dit gaan nie meer oor “seunskwessies” of persoonlike mislukking nie. Namibië verloor sy seuns en sy toekomstige mans, pa’s, onderwysers, ingenieurs en leiers. Die pyn is werklik, die stilte is hard en die koste is lewensverliese.As ons voortgaan om seuns groot te maak sonder om hulle voor te berei vir die emosionele storms van volwassenheid, sal ons voortgaan om jong mans te begrawe wat soveel meer gehad het om voor te leef.Dis tyd om te praat. Dis tyd om te genees voordat meer seuns grootword net om te verdwyn.VAN EEN WAT ALLES GEHAD, VERLOOR HETDie aktivis Michael Amushelelo, eens bekend vir sy vloot luukse motors en ’n luukse huis, bied ’n nugtere besinning oor die finansiële lokvalle waarin baie jong professionele persone val.Ten spyte daarvan dat hy tans bedrogaanklagte in die gesig staar en baie van sy rykdom verloor het, het Amushelelo voortgegaan om openlik te praat oor die stille krisis van verbruikerskuld en misplaaste prioriteite onder Namibië se jeug.Hy voer aan baie jongmense, wanneer hulle hul eerste werk kry, word deur onsekerheid en groepsdruk in ’n siklus van “nuttelose skuld” gedryf.“Die algemene fout wat ons almal maak wanneer ons begin werk, is ons hoop soveel nuttelose skuld op,” waarsku Amushelelo.VYF FOUTEAmushelelo lys vyf algemene foute: – Klereskuld: Koop klere op krediet om jou selfbeeld te verhoog en met jou nuwe werk te spog.– Huurskuld: Impulsief uittrek vir onafhanklikheid, sonder om te beplan of vir basiese behoeftes te spaar.– Meubelskuld: Meer krediet aangaan om ’n huis met noodsaaklikhede soos beddens en yskaste te meubileer.– Leefstylskuld: ’n Sosiale leefstyl gefinansier deur oortrokke rekeninge en kontantlenings om tred te hou met tendense. – Foonskuld: Kontrakte vir luukse fone uitneem om ’n sekere beeld te handhaaf.Amushelelo sê hierdie groeiende skuld verhoed nie net spaargeld nie, maar vang ook baie mans vas in ’n werk wat hulle haat.“Daarom ly die meeste van hulle in stilte aan mishandeling by die werk. Hulle verduur baie ongeregtigheid, omdat hulle nie hul werk wil verloor nie.”Hy waarsku sulke individue sal waarskynlik nie ongeregtigheid uitdaag of beswaar teen swak toestande sal aanteken nie, want hulle is finansieel vas aan ’n stelsel wat op materialisme gebou is.Wanneer hulle afgedank of gestroop word van die statussimbole waarop hulle vir identiteit staatmaak, verval sommige in depressie – of selfs om hul eie lewens te neem.“Hul moed is op materialisme gebou,” sê hy. “As hulle kaal gestroop word, voel hulle nie meer menslik nie.”Amushelelo se boodskap is beide persoonlik en polities: ’n Pleidooi vir finansiële geletterdheid, selfbewustheid en emosionele onafhanklikheid, veral vir jong Namibiese mans wat stilweg sukkel te midde van die druk om ander te beïndruk.VERANDER DENKWYSEMaar die grootste struikelblok, sê hy, is om jou denkwyse te verander. “Jy moet voorbereid wees om bespot en belaglik gemaak te word,” gee hy raad, “want om uit die stelsel te ontsnap maak jou nie gewild nie.”Hy beklemtoon die noodsaaklikheid om die verskil tussen bates en laste te verstaan, met verwysing na Robert Kiyosaki se beginsel dat bates geld in jou sak sit terwyl laste dit uithaal.’n Motor wat duur instandhouding benodig, is ’n las. ’n Huis met ’n verband is nie werklik joune totdat dit afbetaal is nie.Namibië se werklike finansiële krisis, voer hy aan, is dat uitgawes gereeld inkomste oorskry.Baie mense oorleef op oortrokke rekeninge of kontantlenings om die maandelikse gaping te oorbrug, wat hulle kwesbaar laat wanneer afleggings of werksverliese toeslaan. Hierdie gevolglike skande en finansiële ineenstorting lei dikwels tot selfdood.Amushelelo eindig met ’n beroep op nederigheid en veerkragtigheid.“Dit is geen skande om oor te begin nie. Verlaag jou leefstyl as jy moet – wat saak maak, is om finansiële stabiliteit te herwin.”– republikein@republikein.com.na

'Seuns mag nie huil nie', breek as mans onder druk

Kommentaar

Republikein 2025-10-31

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

'Seuns mag nie huil nie', breek as mans onder druk

Kommentaar

Republikein 2025-10-31

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.