Oudplaaswerkers ontvang grond

Nege voormalige plaaswerkers het grond ontvang nadat hulle jare saam met hul gesinne en vee in padreserwes moes oorleef.

Dit nadat hulle geslagte lank op plase landswyd gewerk het. Hulle is deel van duisende Namibiërs wat van plase verdryf is.

Die minister van landbou, visserye, water en grondhervorming, Inge Zaamwani, het dié aankondiging Dinsdag by haar ministerie se nuwe hoofkantoor in die hoofstad gemaak.

Die begunstigdes is Johannes Bernadus; Nikolaas Mootu; Joel Katurota en Ingenesia Kazombaue; Unomuinjo Mbaeva; Hendrik van Wyk, Frans van Wyk en Regina Araes; Cecilie Mbaeiva; en Theofelius //Noabeb.

“Die regering het met erns ’n diep ontstellende neiging waargeneem, waar ’n beduidende aantal mense gedwing word om in padreserwes met hul vee te woon, of op erg oorbevolkte landerye, weens ’n gebrek aan toegang tot grond,” het Zaamwani gesê.

“Hierdie neiging raak meestal oudplaaswerkers, van wie baie op kommersiële plase gebore en getoë is. Hierdie haglike situasie is ’n nasionale bekommernis, wat dringende en deernisvolle reaksie van almal in die landbousektor vereis,” sê sy.

Zaamwani sê die regering poog om grond te bekom “spesifiek om die behoeftes van geraakte gemeenskappe te takel en sodoende te verseker dat geen burger onbepaald in padreserwes hoef te dwaal nie.”

Vir hierdie doel het die regering in September 2024 die plase Wium Rus en Fiesta in die Omahekestreek, altesaam vir meer as N$28 miljoen, gekoop. Die 11 026 hektaar is in agt eenhede verdeel, waarvan ses Dinsdag aan die begunstigdes uitgedeel is. Die oorblywende twee dele is ook geoormerk om die lot van die Omahekestreek se gesinne wat in padreserwes woon, te verlig.

Die goewerneur van die streek, Pijoo Nganate, was verheug oor die nuus. Volgens hom is sowat 130 voormalige plaaswerkers in Omaheke se padreserwes geregistreer, terwyl registrasies tans landswyd geverifieer word.

Sommige van die nege begunstigdes is tydelik op die San-hervestigingsplaas, Skoonheid, gehuisves, en hul verskuiwing sal glo daar verwelkom word deur hoofman Frederick Langman, volgens die goewerneur.

Volgens Nganate woon 23% van Namibië se San-mense in die Omahekestreek en baie van hulle is onder voormalige plaaswerkers wat in padreserwes aan die buitewyke van Gobabis, Witvlei en Tsjaka woon.



‘NIE EERSTE INGRYPING’

Die adjunk- uitvoerende direkteur van die ministerie, Petrus Canisius Nangolo, het daarop gewys dat Dinsdag se hervestiging nie die eerste regeringsingryping is nie.

“Die regering hervestig en prioritiseer al lank oudplaaswerkers, soos op die plaas Yellowback. Daar is wel ’n behoefte om die ingrypings te versnel en nou het ons ook ’n spesiale fonds daarvoor,” sê hy.

Volgens hom het die ministerie twee jaar gelede kragte saamgesnoer met die ministerie van arbeid om voormalige plaaswerkers in padreserwes landswyd te registreer. Terwyl die verifikasie van die registrasies tans aan die gang is, wou hy nie uitbrei oor hoeveel geïdentifiseer is nie.

Een van die begunstigdes, Nikolaas Mootu, is baie dankbaar vir die grond.

“Ons sukkel al 30 jaar om hervestig te word. Ek is bly die regering het ons pleidooie gehoor. Ek waardeer veral die nuwe minister, wat ek voorheen van ver af dopgehou het toe sy verandering by Namdeb gebring het,” sê hy.

Zaamwani het ’n beroep op alle plaaswerkers, werkgewers en grondeienaars gedoen om oplossings vir ontwrigtende uitsettings te vind.

“Die praktyk om langdienende plaaswerkers na geslagte met geweld uit te sit en hulle in padreserwes te laat bly, is nie net onmenslik nie, maar ook onaanvaarbaar,” sê sy.

Sy waarsku verder dat niemand in padreserwes moet gaan woon in die hoop op hervestiging nie, aangesien die regering noukeurig sal toesien dat slegs egte oudplaaswerkers hervestig word.

– [email protected]