Skade beloer gewasse as reën wegbly

‘Volgende twee weke sal deurslag gee’
Terwyl reëntoestande oor die volgende twee weke Namibië se nasionale mielie-oes sal maak of breek, sê weerkenners die reën is op pad.
Elvira Hattingh
Akkerbouers in die land se grootste gewasproduserende gebiede sê indien dit nie binne die volgende week genoeg reën nie, sal hulle groot skade begin ly.

“Ons sal nou reën moet kry om enige oes te kan maak,” sê Dawie Kok, bestuurslid van Namibië se Akkerbou Produsentevereniging (APV).

Terselfdertyd begin veeboere ook uitdagings met weiding ervaar – veral in suidelike gebiede, waar sommige skaapboere reeds met noodbemarking moes begin terwyl party osboere in die Outjo-omgewing ook van hulle osse moes begin bemark.

Die Namibiese Akkerbouraad (NAB) se akkerboubestuurder en markontwikkelaar, Loyde Uahengo, het aan Republikein gesê hulle is bekommerd oor die reën wat so lank wegbly ná die goeie reën wat in di laaste week van Januarie in mielieproduserende gebiede ontvang is.

“Die situasie raak al hoe meer angswekkend en tans lyk sake nie goed nie – oraloor die land. Tog kan die weer enige oomblik verander.

“Die mielieproduksie onder besproeiing sal dit maak, maar ons is bekommerd oor droëland-mielies,” het Uahengo gesê. Sy sal ook vandeesweek ‘n besoek aan akkerbouers in die Zambezistreek aflê om vas te stel hoe kritiek die situasie daar is.

Terselfdertyd het akkerbouers in Oshana reeds kwaai verliese onder hul mahangu-gewasse begin ly, met die waarnemende voorman van Onaushe in die Uuvudhiya-kiesafdeling wat sê gewasse in hulle nedersetting het verlep omdat te min reën sedert die begin van die reënseisoen geval het.

Die goeie nuus is egter dat reëntoestande in die mielieproduserende gebiede van die land, asook elders, vandeesweek glo reeds sal verbeter. Dit ná die aanvanklike hewige tropiese storm, Freddy, wat intussen al tot Vrydag vanaf Madagaskar - oor die Mosambiekkanaal - oor Mosambiek inbeweeg het en nou ‘n binnelandse kwessie geraak het, oor die afgelope weke ‘n sterk invloed op reëntoestande oor Suider-Afrika gehad het.

KOMMERSIEEL

Kok het aan Republikein gesê die volgende twee weke sal die deurslag gee vir Namibië se nasionale mielie-oes.

“Akkerbouers het nou dringend reën binne die volgende week nodig. Die jonger mielies is nog reg, maar die mielies wat reeds in die saad gekom het en nou koppe maak, het dringend water nodig,” sê hy. “Verlede jaar het dit ook láát gereën, maar die opvolgreën was beter.”

Kok sê omdat die reën laat was, het talle mielieboere vanjaar besluit om eerder sonneblomme te plant. “Aanvanklik is sowat 200 ha geplant, terwyl die plan is om eindelik 600 ha te plant. Die sonneblomme kom nou op en het ook water nodig. Alles het water nodig,” sê Kok.

Hy sê die sonneblomme is hoofsaaklik in die Mieliedriehoek geplant, terwyl daar vanjaar heelwat minder mielies as verlede jaar geplant is.

“Tydens ‘n onlangse akkerbou-vergadering in die Grootfontein-omgewing het akkerbouers aangedui hulle het net 50% geplant het van dít wat hulle beoog het.

“Ek glo ook dat die mielie-opbrengs vanjaar minder sal wees.”

Kok sê daar is ook redelik droëland-mielies in die sentrale dele en Hochveld geplant – tog moes akkerbouers in die gebied dit noodgedwonge ook láát doen. “Hulle het ook reën nodig, maar dalk nie so dringend soos die res nie.”

Hy sê boonop het akkerbouers se insetkoste sedert verlede jaar verdubbel. “Dit kos ‘n droëland-boer nou tussen N$8 500 en N$10 000 om ‘n hektaar se mielies te vestig. Dit raak ‘n fyn en moeilike balanseringstoertjie, veral as daar dalk nie ‘n oes gaan wees nie,” sê hy.

Volgens Kok raak veeboere ook bekommerd. Hoewel weiding oor die groter sentrale noordelike-, noordelike- en noordoostelike dele goed daar uitsien, is dit nie die geval in die meer suidelike gebiede van die land nie.

REËN

Intussen het ligter reën verlede Donderdag in die omgewing van Tsumeb voorgekom, terwyl nog ‘n plaas in die Kalkfeld-omgewing 80 mm ontvang het. Donderdag het dit ook in die Tsumeb-omgewing gereën, met tot 10 mm wat gemeet is.

Weerkenners is dit eens dat toestande vir reën in Namibië meer gunstig in die komende week sal wees. Reën word veral vanaf Woensdag oor groter dele van die land verwag.

LandWater, ‘n nieregeringsorganisasie wat sattellietdata oor weerpatrone wetenskaplik ontleed, het die afgelope Sondag gesê Namibië sal ook oor die volgende dae “meer oop” vir reën wees, met erger storms wat in die toekoms op pad is.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-04-30

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer