Miljoene vir krag by groenskemas ’n kopseer
President Netumbo Nandi-Ndaitwah het haar kommer uitgespreek oor die stygende elektrisiteitsrekeninge wat staatsbeheerde groenskemas lamlê en gewaarsku dat sulke kostes dreig om voedselproduksie te ondermyn.
Nandi-Ndaitwah het verlede week die groenskemas van Shadikongoro, Ndonga Linena en Uvhungu-Vhungu in die Kavango-Oosstreek besoek en elektrisiteitskoste as ’n herhalende uitdaging vir alle projekte beskryf.
“Een van die algemene probleme waarmee alle groenskemas te kampe het, is elektrisiteit,” het sy gesê.
“Byna 40% van die elektrisiteit wat betaal word, is nie as gevolg van die verbruik nie, maar as gevolg van hierdie maksimum vraag. As ons oor voedselproduksie praat, maar die landbou-insette is duur, dan flous ons onsself net.”
Sy het gesê die kwessie sal met die ministerie van nywerheidsontwikkeling, myne en energie, waaronder NamPower val, opgeneem word, terwyl sy beklemtoon het dat sy nie beloftes kan maak sonder om eers die beskikbare hulpbronne te beoordeel nie.
STYGENDE KOSTE
Haar opmerkings kom terwyl syfers die hoë koste toon om besproeiingstelsels aan die gang te hou. Ndonga Linena, een van die grootste skemas, het in die verlede kragrekeninge van byna N$1 miljoen per maand gerapporteer – ongeveer N$12 miljoen jaarliks. Shadikongoro het van Maart 2024 tot Maart 2025 alleen N$2,2 miljoen aan elektrisiteit bestee.
Uvhungu-Vhungu en Sikondo, hoewel kleiner, staar ook aansienlike rekeninge van tussen N$200 000 en N$300 000 maandeliks in die gesig.
Nandi-Ndaitwah het gewaarsku dat tensy die kostestruktuur hersien word, die groenskemas die risiko loop om hul kerndoel te verydel.
“Histories het alle ontwikkeling deur landbou gekom. Miskien het slegs twee lande wonderwerke verrig, ons weet nie hoe hulle dit gedoen het nie. Maar jy moet seker maak dat jou landbou-insette goedkoper is. Op daardie manier moedig jy werklike voedselproduksie aan,” het sy gesê.
ALTERNATIEWE
Die president het opgemerk dat sommige skemas begin eksperimenteer het met sonkragpompe om koste te besnoei, maar het gewaarsku dat sonkrag nie ’n volledige oplossing vir grootskaalse bedrywighede is nie.
“Ek weet sommige van die groenskemas verander selfs hul pompe na sonkrag. Maar op groot skaal kan sonkrag ook ’n uitdaging wees,” het sy gesê.
Sy het ook verwys na Namibië se breër energie-uitdagings en gesê ’n langtermyn-oplossing sal strategiese belegging vereis.
“Ons weet energie is ’n ernstige probleem in ons land. Ons het ’n ernstige energiegaping. Daarom sê ons dat ons vorentoe moet kyk na ons kernkragenergie, want ons is produsente van uraan. Op daardie manier sal dit ook die prys verlaag,” het sy bygevoeg.
Die president het Shadikongoro geprys vir die sterk samewerking tussen kommersiële operateurs en kleinskaalse boere en gesê die ondersteuning wat aan opkomende boere verleen word, is prysenswaardig.
– [email protected]
Nandi-Ndaitwah het verlede week die groenskemas van Shadikongoro, Ndonga Linena en Uvhungu-Vhungu in die Kavango-Oosstreek besoek en elektrisiteitskoste as ’n herhalende uitdaging vir alle projekte beskryf.
“Een van die algemene probleme waarmee alle groenskemas te kampe het, is elektrisiteit,” het sy gesê.
“Byna 40% van die elektrisiteit wat betaal word, is nie as gevolg van die verbruik nie, maar as gevolg van hierdie maksimum vraag. As ons oor voedselproduksie praat, maar die landbou-insette is duur, dan flous ons onsself net.”
Sy het gesê die kwessie sal met die ministerie van nywerheidsontwikkeling, myne en energie, waaronder NamPower val, opgeneem word, terwyl sy beklemtoon het dat sy nie beloftes kan maak sonder om eers die beskikbare hulpbronne te beoordeel nie.
STYGENDE KOSTE
Haar opmerkings kom terwyl syfers die hoë koste toon om besproeiingstelsels aan die gang te hou. Ndonga Linena, een van die grootste skemas, het in die verlede kragrekeninge van byna N$1 miljoen per maand gerapporteer – ongeveer N$12 miljoen jaarliks. Shadikongoro het van Maart 2024 tot Maart 2025 alleen N$2,2 miljoen aan elektrisiteit bestee.
Uvhungu-Vhungu en Sikondo, hoewel kleiner, staar ook aansienlike rekeninge van tussen N$200 000 en N$300 000 maandeliks in die gesig.
Nandi-Ndaitwah het gewaarsku dat tensy die kostestruktuur hersien word, die groenskemas die risiko loop om hul kerndoel te verydel.
“Histories het alle ontwikkeling deur landbou gekom. Miskien het slegs twee lande wonderwerke verrig, ons weet nie hoe hulle dit gedoen het nie. Maar jy moet seker maak dat jou landbou-insette goedkoper is. Op daardie manier moedig jy werklike voedselproduksie aan,” het sy gesê.
ALTERNATIEWE
Die president het opgemerk dat sommige skemas begin eksperimenteer het met sonkragpompe om koste te besnoei, maar het gewaarsku dat sonkrag nie ’n volledige oplossing vir grootskaalse bedrywighede is nie.
“Ek weet sommige van die groenskemas verander selfs hul pompe na sonkrag. Maar op groot skaal kan sonkrag ook ’n uitdaging wees,” het sy gesê.
Sy het ook verwys na Namibië se breër energie-uitdagings en gesê ’n langtermyn-oplossing sal strategiese belegging vereis.
“Ons weet energie is ’n ernstige probleem in ons land. Ons het ’n ernstige energiegaping. Daarom sê ons dat ons vorentoe moet kyk na ons kernkragenergie, want ons is produsente van uraan. Op daardie manier sal dit ook die prys verlaag,” het sy bygevoeg.
Die president het Shadikongoro geprys vir die sterk samewerking tussen kommersiële operateurs en kleinskaalse boere en gesê die ondersteuning wat aan opkomende boere verleen word, is prysenswaardig.
– [email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie