'Grond 'n instrument van bemagtiging'

Namibië se jong meerderheid loop die risiko om in die land se baanbrekende grondwetsontwerp op die kantlyn geskuif te word, het twee parlementslede gewaarsku.

Hulle het die parlement gevolglik versoek om duidelike bepalings in te stel om die jeug se toegang tot grond, hulpbronne en besluitnemingsrolle in grondbestuur te verseker.

Tydens die tweede lesing van die grondwetsontwerp in die Nasionale Vergadering het die adjunkminister van nywerheidsontwikkeling, mynbou en energie, Gaudencia Kröhne, gesê dat hoewel die wetgewing jongmense indirek deur die fokus op benadeelde groepe bevoordeel, dit hulle nie 'n duidelike prioriteit maak nie.

“Alhoewel die wetsontwerp nie uitdruklik die jeug as 'n afsonderlike demografie uitlig nie, werk verskeie bepalings indirek en raak dit wel die jeug,” het sy gesê en na Artikel 3(c) verwys wat maatskaplik en ekonomies benadeelde groepe prioritiseer.

Kröhne het egter gewaarsku dat indirekte maatreëls onvoldoende is in 'n land waar jongmense 70% van die bevolking uitmaak, en het gepleit vir duidelike en geteikende jeugbemagtigingsmeganismes binne die wet.

“Hierdie weglating bied 'n potensiële leemte,” het sy gesê. “Die wetsontwerp moet toegewyde afdelings of klousules insluit wat jeugkwotas in gemeenskaplike grondtoekennings, subsidiëringsprogramme of huurprogramme skep. Dit moet ook entrepreneurskapondersteuning vir die jeug binne grondhervormingsfondse insluit om aanvangsondernemings vir besighede in landbou moontlik te maak.”

Die adjunkminister het verder voorgestel dat jongmense amptelike setels op grondrade en advieskommissies kry en gesê dat die jeug se stemme besluite oor grondtoegang, -gebruik en -ontwikkeling moet vorm. “Geleenthede vir jeugdeelname bestaan via gemeenskaplike grondrade en hervestigingskomitees in Artikels 6 en 72,” het sy bygevoeg.

“Ons het duidelike raamwerke vir jeugbetrokkenheid in besluitnemingsrolle nodig.”

Inna Hengari van die Popular Democratic Movement (PDM) het haar kommer gedeel en die wetsontwerp se burokratiese hindernisse en ingewikkelde aansoekprosesse gekritiseer. Volgens haar ontmoedig dit jong Namibiërs om landbou-ondernemings en landelike lewensbestaan na te streef.

“Jong Namibiërs stroom na stede op soek na werk, net om stedelike armoede en informele nedersettings in die gesig te staar,” het sy gesê. “Burokratiese hindernisse in grondtoekenning smoor landelike entrepreneurskap. Om hierdie migrasie om te keer, moet ons toegang tot produktiewe grond vereenvoudig,” het Hengari gesê.

Sy het gevra vir versnelde meganismes vir jeugaansoekers, digitale platforms om aansoeke te stroomlyn en duideliker kriteria om billikheid en deursigtigheid te verseker.

“Maak grond 'n instrument vir bemagtiging, nie 'n hindernis nie,” het sy gesê.

“Ons moet jeugkwotas in hervestiging prioritiseer om hul energie vir volhoubare boerdery en landbousake te benut.”



JEUG UITGESLUIT

Die grondwetsontwerp wat deur die minister van landbou, visserye, water en grondhervorming ingedien is, poog om grondongeregtighede uit die koloniale en apartheidsera reg te stel, billike toegang en volhoubare grondgebruik te bevorder, en in lyn met Namibië se Nasionale Ontwikkelingsplan 6 (NDP6) te kom. Tog, ten spyte van die ambisieuse doelwitte, voer kritici aan dat die versuim om die behoeftes van die jeug aan te spreek, die langtermynvisie direk ondermyn.

Kröhne het beklemtoon dat die bemagtiging van die jeug noodsaaklik is vir ekonomiese transformasie en nasionale stabiliteit, en het hulle beskryf as die "enjin van Namibië se landboutoekoms."

"Die kapasiteitsbouprogramme wat deur grondhervormingsfondse finansier word, kan op jeugboere en entrepreneurs gemik wees," het sy gesê. "Maar tensy die jeug duidelik erken en ondersteun word, loop Namibië die risiko om 'n demografiese dividend mis te loop."

Benewens kwotas en toegang, het Kröhne en Hengari opleidingsprogramme, die ontwikkeling van landboubesighede en finansiële ondersteuning gevra om jongmense te help om grondtoekennings in produktiewe ondernemings te omskep. “Die wetsontwerp moet verfyn word om Namibië se beduidende jeugbevolking duidelik te bemagtig,” het Kröhne gesê. “Noukeurige implementering, gepaardgaande met kapasiteitsbou en deursigtigheid, sal inklusiewe groei en volhoubare hulpbrongebruik fasiliteer.”

- [email protected]