Onder skaaprasse soos dorpers, waar vroeë volwassenheid die norm is, moet lammetjies al vanaf die ouderdom van twee maande geïmmuniseer word om valse positiewe toetsuitslae te voorkom. FOTO PEXELS.COM
Onder skaaprasse soos dorpers, waar vroeë volwassenheid die norm is, moet lammetjies al vanaf die ouderdom van twee maande geïmmuniseer word om valse positiewe toetsuitslae te voorkom. FOTO PEXELS.COM

Ent kleinvee teen ramsiekte

Voorkom lae lamsyfers, miskrame
Bronne van infeksie kan die draer-ram en besmette materiaal van miskrame wees.
Elvira Hattingh
Ramsiekte, of brucella ovis, is ’n algemene oorsaak van epididimitis (onvrugbaarheid onder ramme) en minder dikwels miskrame onder ooie.

Die organisme word versprei deur kontak tussen slymvliese (vaginaal, voorhuid of oë) – beide van ram na ooi en van ram na ram, maar nie van ooi na ooi nie. Dit aldus die Namibië Landbou-unie (NLU) se jongste nuusbrief.

Brucella ovis in skape word seksueel oorgedra vanaf besmette ramme met epididimitis en uitgeskei in die semen. Ramme wat hiermee besmet is, is nie altyd onvrugbaar nie en dra die organisme oor in die semen. Ooie verloor binne ’n paar weke ná ’n miskraam die organisme en is gewoonlik nie ’n bron van infeksie vir die kudde in die volgende jaar nie.

Bronne van infeksie kan die draer-ram en besmette materiaal van miskrame wees. Van 25% tot 35% van miskrame in kuddes weens hierdie siekte is al aangemeld.

Die siekte veroorsaak dikwels dat lammers dood gebore word, terwyl swak lammers en mesmette diere letsels van ettervormende longontsteking mag toon.

Erge ontsteking van die plasenta kom voor, met ’n verdikte, nekrotiese plasenta wat ook algemeen is. Lae lamsyfers in ’n kudde sal die eerste waarskuwingsteken wees. ’n Ondersoek van teelramme sal die teenwoordiheid van kliniese- of subkliniese epididimitis onthul.

DIAGNOSE

Die diagnose berus op drie pilare. Eerstens kan bloedmonsters geneem word. Die sensitiwiteit van die komplementbindingstoets wissel van 96,3% tot 100% en die spesifisiteit van 98,4% tot 99,9%. Tesame met die bloedtoets is ’n kliniese ondersoek baie belangrik om die teenwoordigheid van epididimitis te bepaal.

Derdens is sementoetse ook waardevol om die bakterieë wat in die semen voorkom te bepaal.

Alle ramme moet aan die begin van elke teelseisoen klinies ondersoek word. Ramme met epididimitis moet afgesonder en getoets word.

As daar reeds ’n lae lamtempo in ’n kudde is of wanneer ramme vir die eerste keer getoets word, moet alle ramme geskei en getoets word. Die eienaar moet siek ramme van kant maak.

Die toets moet elke drie maande herhaal word totdat daar vir twee agtereenvolgende sessies geen ramme positief toets nie. Die ooikudde moet vir minstens drie maande van die ramme geskei word.

Ramme wat negatief getoets het, kan dan by die kudde geïntegreer word. Jong ramme moet op ’n aparte perseel gehou word en nie toegelaat word om met ouer ramme meng nie. Ramlammetjies kan voor puberteit – voor die ouderdom van drie tot vier maande – met die Rev 1-entstof geïmmuniseer word.

Onder skaaprasse soos dorpers, waar vroeë volwassenheid die norm is, moet lammetjies al vanaf die ouderdom van twee maande geïmmuniseer word om valse positiewe toetsuitslae te voorkom.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2024-05-16

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool LaLiga: Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 13° | 30° Ruacana: 13° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 28° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 13° | 26° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 42km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:48, High tide: 10:54, Low Tide: 16:42, High tide: 23:24 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:46, High tide: 10:52, Low Tide: 16:40, High tide: 23:22 Walvis Bay: 23° | 34° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SE, Low tide: 04:46, High tide: 10:51, Low Tide: 16:40, High tide: 23:21 Rehoboth: 12° | 26° Mariental: 15° | 28° Keetmanshoop: 18° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 14° | 26° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 15° | 29° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 14° | 28° Maseru: 10° | 24° Antananarivo: 12° | 22° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 17° | 30° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 16° | 20° Durban: 18° | 25° Johannesburg: 15° | 25° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 15° | 27° Harare: 12° | 25° Currency: GBP to NAD 23.04 | EUR to NAD 19.81 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.27 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.21 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.53 | USD to EGP 46.85 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.26 | USD to ZMW 25.1 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13421.4 Down -0.59% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25316.08 Down -0.09% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 373.63/OZ DOWN -0.0076 | Copper US$ 4.82/lb DOWN -0.0152 | Zinc US$ 2 958.00/T DOWN -0.86% | Brent Crude Oil US$ 84.07/BBP UP +0.96% | Platinum US$ 1 052.70/OZ DOWN -0.016 Sport results: Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool LaLiga: Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 13° | 30° Ruacana: 13° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 28° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 13° | 26° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 42km/h, Wind direction: E, Low tide: 04:48, High tide: 10:54, Low Tide: 16:42, High tide: 23:24 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 04:46, High tide: 10:52, Low Tide: 16:40, High tide: 23:22 Walvis Bay: 23° | 34° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SE, Low tide: 04:46, High tide: 10:51, Low Tide: 16:40, High tide: 23:21 Rehoboth: 12° | 26° Mariental: 15° | 28° Keetmanshoop: 18° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 14° | 26° Luanda: 25° | 26° Gaborone: 15° | 29° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 14° | 28° Maseru: 10° | 24° Antananarivo: 12° | 22° Lilongwe: 14° | 28° Maputo: 17° | 30° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 16° | 20° Durban: 18° | 25° Johannesburg: 15° | 25° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 15° | 27° Harare: 12° | 25° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.04 | EUR to NAD 19.81 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.27 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.21 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.53 | USD to EGP 46.85 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.26 | USD to ZMW 25.1 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13421.4 Down -0.59% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25316.08 Down -0.09% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 373.63/OZ DOWN -0.0076 | Copper US$ 4.82/lb DOWN -0.0152 | Zinc US$ 2 958.00/T DOWN -0.86% | Brent Crude Oil US$ 84.07/BBP UP +0.96% | Platinum US$ 1 052.70/OZ DOWN -0.016