‘Kalimbeza-rysprojek is rampspoedig’

Met die Kalimbeza-rysprojek wat glo talle uitdagings ervaar, word wyle stigterspresident Sam Nujoma se visie van nasionale voedselselfvoorsiening bedreig. Hierdie waarskuwing is gemaak deur Tobie Aupindi, die voorsitter van die parlementêre staande komitee oor natuurlike hulpbronne, wat nie doekies omgedraai het tydens ’n oorsigbesoek aan die Kalimbeza-rysprojek in die Zambezistreek nie.Die komitee is op ’n weeklange besoek om bewaringsgebiede, groenskemas en landbouprojekte oraloor Zambezi, Kavango-Oos en -Wes te beoordeel.Tydens die besoek is kommer uitgespreek oor die stand van die rysprojek, ’n sleutelinisiatief vir Namibië se voedselsekerheid. Dit is sowat 56 km vanaf Katima Mulilo op die Ngoma-pad geleë.Aupindi het gesê die stand van die projek is onaanvaarbaar en het ’n donker prentjie van swak hulpbronbestuur en stelselmislukkings geskets.“As iemand vir my sê hulle wag nog steeds vir ’n oesmasjien en dit kan voor die einde van die jaar kom, waaroor praat ons dan? Ons vernietig regeringshulpbronne en ontmoedig die werksmag,” het Aupindi beklemtoon.Hy het sy bewondering vir Nujoma, wat Kalimbeza ondersteun het, uitgespreek en bygevoeg: “Ek is passievol oor hierdie projek, want my held was passievol daaroor. As Nujoma vandag geleef het, sou sy hart bloei oor wat van hierdie rysbesigheid geword het.”Aupindi het medewetgewers aangespoor om “eerlik” te wees in hul bevindinge en te vermy om in hul bevindinge mooi broodjies te bak.“Ons gebruik net rampstrategieë wat tot negatiwiteit bydra. Ek is erg ontsteld oor wat ek so pas hier gehoor het,” het hy gesê.MASJIEN GEBREEKDie projek se plaasbestuurder, Patrick Kompeli, het tydens die parlementêre besoek ’n lang lys van uitdagings uiteengesit.Hy het opgemerk dat hoewel slegs 38 hektaar verlede seisoen geplant is, 180 ton rou rys geoes is. Maar die oes bly onverwerk omdat die verwerkingsmasjien gebreek is.“Ons het nie die rys wat ons verlede jaar geoes het, verwerk nie, want die masjien is buite werking,” het die bestuurder erken. “Die ministerie het verlede jaar geld vir ’n nuwe masjien toegeken en ons hoop om dit voor die einde van hierdie jaar te ontvang.”Die gebrek aan ’n funksionele pakhuis dra by tot die krisis. Kompeli het gesê die huidige stoorgeriewe is nie plaagbestand nie en die temperatuur kan nie beheer word nie – noodsaaklike vereistes om die gehalte van die rys te behou.“Knaagdiere, akkedisse en stof kom vrylik binne. Selfs al sou ons vandag ’n kontrak met ’n kleinhandelaar onderteken, sou hulle die rys weens swak bergingstandaarde verwerp,” het hy uitgewys.Benewens infrastruktuur, het die bestuurder diepgewortelde administratiewe knelpunte uitgelig. Hy het wanbestuurskwessies blameer vir vertragings in die aanstelling van tydelike arbeiders, wat weer die tydige onkruidverwydering en veldvoorbereiding beïnvloed, ’n kritieke faktor in rysboerdery.“Ons dien versoeke vir tydelike werkers in, maar goedkeuring van die besturende direkteur neem weke. Teen die tyd dat ons goedkeuring kry, is die onkruid oorgroei en plae het die oes aangeval,” het Kompeli verduidelik.INGRYPINGParlementslede, insluitend Imms Nashinge, het hul kommer uitgespreek oor die gaping tussen beleidsvoornemens en die werklikhede op die grond.Nashinge het die noodsaaklikheid beklemtoon om politieke wil met doeltreffende uitvoering te balanseer en het vinnige ingrypings aangespoor.Die komitee se besoek vorm deel van ’n breër poging om die volhoubaarheid en impak van Namibië se natuurlike hulpbron-inisiatiewe te monitor en sal hierdie week sy toer in Kavango-Oos en -Wes voortsit.– phillipus@nmh-hub.com.na

‘Kalimbeza-rysprojek is rampspoedig’

Kommentaar

Republikein 2025-12-15

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

‘Kalimbeza-rysprojek is rampspoedig’

Kommentaar

Republikein 2025-12-15

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.