Dis hoe ons ónsé prate in’ie Boesmanland stane praat

Die Boesmanland is ’n ongenaakbare streek met droë vaal eindelose vlaktes en kliprante. In hierdie verlate dorre annerlikgeit is die mense met hul feestelike prate die grootste skat. My geboorteplek, die nedersetting Swartkop (ook Verneukpan genoem), val binne hierdie streek.My bemoeienis met Boesmanland-Afrikaans is beperk tot Verneukpan, Brandvlei, Kenhardt, Vanwyksvlei en die omliggende plase.In hierdie streek word daar in die mees fassinerende woorde, beskrywings en idiome land en sand gepraat. Oor die dood, die begrafnis en die misterie van die hiernamaals sal iemand hom/haarself só uitdruk:“Oorle Piet het toe mos sy houtpak gelê-e aantrek. Toe’t hy oener’ie sandkombers geloop lê en toe’t hy mos’ie blou leer geklim.” Die oormatige gebruik van werkwoorde kom wel ook in die ander subvariëteite van Gariep-Afrikaans voor. Dis egter of die Boesmanland dit meer beklemtoon.“Toe ek sien toe kom sitte stap hy hier aan” of “Ek lê-e loop solank, julle kom mos”. Nog ? voorbeeld van die beskrywende taal. Die moeë voetganger sal so ’n rygeleentheid bedel:“Kan ek’ie assemblief my voete in Meester se mouter koel maak’ie?” Hopelik gee my ongepubliseerde verwerking van Psalm 8 ’n beter aanduiding hoe soepel Boesmanland-Afrikaans werklik is. (“Wats” word gebruik om status aan te dui.) PSALM 8Issie mens da ooit wats?virrie voorman vannie miskante; op allie klas snaarmisieke’n Psalm van Dawid Jirre, onse Jirre hoe vreeslik mooilekkeris U se naam op hierie hele grote aare! U’t mos U se groot koniklikgeitoppie hemel geloop neergelêytie monne van U se tjeenersen okkie ou bawetjies sinneis U se sterkgeit mos vas oenerie grond gekom ingespitoor U se tegepertye se ontwilleom daai vyhandte van Uen daai wraakvergellers stil te maak as ek só narie hemel sitte tjykdaais mos als U se vingers se werkeen okkie sterre wat U self ytgeknip’itda sitte verwonner ek vir my:issie mens da ooit watslat U nog aan hom sitte dinkennie mens se tjeentlat U nog vir hom wil kom stane tjyer?U’t hom mos net ? kleine bietjietjies minnerter assie ingele gemaak Toe’t U vir hom allie eer en heerlikgeit gestane sjeeenne splinterniewie hoed mette veer in op sy kop gesittoe’t U hom bo als nog voorman ôk gestane gemaakom agter U se hannewerk te lope tjyk ennit op te pasons praat nou hier van allie skape, bokke ennie beesteen allie annerlike diere vannie veltdan’s daar noggie voëltjietjies vannie hemeldie visse innie see wat mettie seepatte langes trek ooee Jirre onse Jirre hoe vreeslik mooilekkeris U se heilagge naam hier op hierie hele grote aare! My vurige hartswens is dat ek iewers ’n borgskap sal losslaan om hierdie wilde en eerlike taal volledig op te teken; voordat dit mak en oneerlik word en saam met haar sprekers onder die sandkombers gaan lê.* Elias P Nel is op Verneukpan in die Noord-Kaap gebore en is al vir bykans 30 jaar besig om die besonderse taalvariëteit van Gariepafrikaans te bevorder. – afrikaans100.org

Dis hoe ons ónsé prate in’ie Boesmanland stane praat

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Dis hoe ons ónsé prate in’ie Boesmanland stane praat

Kommentaar

Republikein 2025-11-04

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.