SADC staal hom teen Amerikaanse tariewe

Die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SADC) het ernstige kommer uitgespreek ná die Verenigde State van Amerika (VSA) se aankondiging op 2 April van omvattende invoertariewe wat na verwagting ekonomieë in die streek hard gaan tref. Die VSA het ’n nuwe 10%-basislyntarief op alle invoer na Amerika, wat reeds vanaf Saterdag 5 April geld, ingestel. “Wederkerige”-belasting wat op ’n land-tot-landbasis bereken word, tree ook vandag in werking. Die nuwe tariewe sal die voorgeskrewe toegang wat die meeste SADC-lidlande ingevolge die Amerikaanse wet op groei en geleenthede in Afrika (Agoa) geniet – wat in September 2025 verstryk – direk ondermyn.Ingevolge die nuwe tariewe staar Lesotho die skerpste straftarief in die gesig met ’n wederkerige tarief van 50%, met Madagaskar kort op sy hakke met 47%, Mauritius op 40% en Botswana op 38%.Ander lande wat geraak word, sluit in Suid-Afrika (31%), Angola (32%), Namibië (21%), Zimbabwe en Malawi (18%), Zambië (17%), Mosambiek (16%), die Demokratiese Republiek die Kongo (11%) en Eswatini, Tanzanië en Comore-eilande op 10% elk. Seychelle is die enigste SADC-lidland wat ten volle van die wederkerige tariefskedule vrygestel is. Sommige van die tariewe, insluitend dié wat op Malawi, Botswana en Suid-Afrika van toepassing is, weerspieël aanpassings van vroeëre syfers wat aanvanklik deur Amerikaanse amptenare aangekondig is.Aangesien hierdie wederkerige tariewe bo-op bestaande pligte gestapel word, kanselleer dit effektief Agoa se belastingvrye voordele vir almal behalwe vir Seychelle en Zimbabwe.SADC is tans besig met ’n omvattende ontleding van die impak van die VSA se besluit, met die bevindinge wat tydens ’n buitengewone vergadering van SADC se raad van ministers – geskeduleer vir Junie – voorgelê sal word. Bykomende ontledings sal ook deur die komitee van ministers van handel (CMT) en die ministeriële taakmag vir streekintegrasie (MTF) gedoen word, met voorstelle vir beleidsrigtings wat na verwagting tydens die raad se sitting in Augustus voorgelê sal word. MINISTERIE REAGEERNamibië se ministerie van internasionale betrekkinge en handel het by monde van sy uitvoerende direkteur, Penda Naanda, gesê die maatreëls deur die VSA kan lei tot onbillike marktoestande vir Namibiese produkte om regverdig in die Amerikaanse mark mee te ding. “In reaksie op die 21%-tariewe wat die VSA op Namibiese uitvoer plaas, is dit belangrik om dit duidelik te stel dat dit nie gebaseer is op die beginsel van mees begunstigde nasie (MFN) nie, maar op die Amerikaanse handelstekort met elke land gedeel deur die totale waarde van invoer van lande wat met die VSA handel dryf. “Gevolglik kan die implementering van die wederkerige tariewe moontlik bestaande handelsooreenkomste, insluitend Agoa, vervang en handelsvloei beduidend raak,” het Naanda gesê.“Terwyl Namibië se tarief van 42% op die VSA ’n bydraende faktor kan wees, is dit belangrik om daarop te let dat nie alle goedere van die VSA na Namibië doeanetariewe soos volgens die tariefstruktuur van die Suider-Afrikaanse Doeane-unie (SACU) het nie,” het hy verduidelik. Volgens Naanda gaan sy ministerie verskeie strategieë ondersoek om die impak van die verhoogde tariewe te versag, maar kan dit nie tans bekend maak nie. Hy het bygevoeg die heffing van tariewe kan lei tot verminderde mededingendheid van Namibiese beesvleis- en visuitvoere na die Amerikaanse mark.Dit kan moontlik verkoopsvolumes en die vraag na Namibiese produkte verminder weens die prysverhogings wat aan die tarief toegeskryf word. Oor die algemeen kan die tariewe gevestigde voorsieningskettings ontwrig en Namibië se uitvoerverdienste negatief beïnvloed, wat ’n impak het op breër voorkeurstabiliteit vir plaaslike produkte onder die veralgemeende stelsel van voorkeur (GSP).KENNER SE MENINGDie ekonoom Rowland Brown het op die program The Agenda gesê die instelling van die tariewe is “ver van ideaal”.“Ons moet baie mooi dink oor hoe ons gaan reageer. Daar is konstruktiewe en skadelike paaie. Maar om die tariefsituasie te volle te verstaan, moet ons kyk na drie onderling gekoppelde temas wat tans uit die VSA na vore kom,” het Brown verduidelik. Dit sluit in optrede deur Elon Musk se departement van regeringsdoeltreffendheid (Doge), die ontwikkelende geo-strategiese toepaslikheid van globale streke en die styging van tariewe as ’n beleidsinstrument. “Elon Musk word dikwels as ’n mega-skurk uitgebeeld wat nie heeltemal regverdig is nie. Hierdie begrotingsbesnoeiings word gedryf deur noodsaaklikheid,” het Brown gesê, met verwysing na die VSA se begrotingstekort van US$2 triljoen. “Vanjaar sal tussen 18% en 19% van die VSA se inkomste gebruik word net om skuld te delg. ’n Paar jaar gelede het ons gewaarsku dat Namibië ’n soortgelyke roete nader. “In daardie stadium het die land die risiko geloop om homself in skuld te verstrengel. Dit gaan daaroor om Amerika se globale postuur in ’n veranderende wêreld te handhaaf, of dit ’n unipolêre mag bly en of dit grond aan ’n multi-polêre stelsel afstaan.”Brown sê om die staatsbesteding te gesnoei, is nie meer ’n opsie vir die VSA nie, met ontwikkelingsprogramme soos USAID wat onder die slagoffers is. Die gevolge kring volgens hom uit na lande soos Namibië wat afhanklik is van finansiering vir kritieke sektore, insluitend gesondheidsorg.“Mense is kwaad vir die VSA, maar die vraag bly staan waarom die Amerikaanse belastingbetaler moet voortgaan om die rekening vir antiretrovirale middels in Namibië te betaal?” het hy gevra. – nikanor@nmh-hub.com.na

SADC staal hom teen Amerikaanse tariewe

Kommentaar

Republikein 2025-11-03

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

SADC staal hom teen Amerikaanse tariewe

Kommentaar

Republikein 2025-11-03

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.