‘Inval kan tot enorme oorlog in Europa lei’

Rusland se pres. Wladimir Poetin het in die nagtelike ure gisteroggend 'n lug- en grondaanval op Oekraïne geloods, wat inwoners gedwing het om vir hul lewe te vlug en waarin minstens 40 Oekraïense soldate en tien burgerlikes dood is.

Weke van intense diplomasie en die instelling van Westerse sanksies teen Rusland het Poetin nie afgeskrik nie, wat meer as 150 000 troepe langs die grense van die Oekraïne ontplooi het.

"Ek het besluit om voort te gaan met 'n militêre operasie," het Poetin in 'n televisie-aankondiging gesê wat onmiddellik deur pres. Joe Biden van die VSA en ander Westerse leiers veroordeel is. Finansiële markte was wêreldwyd in beroering.

Kort ná die aankondiging is ontploffings in die Oekraïne se hoofstad, Kiëf, en verskeie ander stede gehoor, het die nuusagentskap AFP berig.

Die Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie (Navo) sal vandag ’n virtuele beraad hou oor Rusland se inval in die Oekraïne, het diplomate aan AFP gesê, terwyl die alliansie ná ’n noodvergadering aangekondig het dat “bykomende stappe” gedoen word om lidlande te beskerm.

Intussen het die Europese Unie (EU) gister gewaarsku Rusland moet geen genade verwag nie.

Rusland staar “ongekende isolasie” in die gesig oor sy aanval op die Oekraïne en sal getref word met die “hardste sanksies” wat die EU nog ooit ingestel het, het Josep Borrell, hoof van buitelandse beleid van dié blok, gesê.

“Dit is nie 'n kwessie van diplomatieke magspeletjies nie. Dit is 'n kwessie van lewe en dood. Dit gaan oor die toekoms van ons globale gemeenskap,” het hy in reaksie gesê op wat Poetin as Rusland se “spesiale militêre operasie in die ooste (van Oekraïne)” bestempel.

Die hoof van die Europese Kommissie, Ursula von der Leyen, het gesê die nuwe sanksies teen Rusland wat voorberei is vir aanvaarding by 'n noodberaad van die EU gister, “sal Rusland se ekonomiese onderbou en sy vermoë om te moderniseer verswak”.

Sy het gesê die “massiewe” sanksies sal strategiese sektore van die Russiese ekonomie teiken deur hul toegang tot sleuteltegnologieë en markte te blokkeer.

“Dit sal ook Russiese bates in die EU bevries en die toegang van Russiese banke tot die Europese finansiële mark stop,” het Von der Leyen gesê.

Soos met die eerste ronde sanksies wat Woensdag ingestel is terwyl Poetin sy aanval voorberei het, sal die nuwe sanksiepakket met die EU se vennote en bondgenote gekoördineer word, het sy gesê.

Russiese magte het missiele op verskeie stede in die Oekraïne afgevuur. Geweervuur is naby die lughawe in Kiëf gehoor en sirenes wat teen lugaanvalle waarsku, het inwoners na bomskuilings laat vlug.

Poetin sê sy optrede volg nadat dreigemente van Oekraïne ontvang is. Hy het terselfdertyd ander lande teen die gevolge gewaarsku indien hulle sou inmeng.

Oekraïne se pres. Wolodimir Zelenski het op sy beurt gewaarsku Rusland se optrede kan tot ’n “enorme oorlog in Europa” lei.

Hy het Kiëf se diplomatieke betrekkinge met Moskou verbreek.

“Ons het diplomatieke betrekkinge met Rusland verbreek,” het Zelensky in 'n videoboodskap gesê.

Dit was die eerste verbreking van bande sedert Rusland en Oekraïne ná die Sowjetunie se ineenstorting in 1991, onafhanklike lande geword het.

MARKTE REAGEER SKERP

Op die finansiële markte het Europese aandele getuimel en oliepryse het verby die US$100-kerf gestyg.

Die Russiese roebel het nege persent teenoor die dollar gedaal ná die aanval en die Moskouse aandelebeurs het byna 14 persent gedaal.

In sy televisietoespraak het Poetin die operasie geregverdig deur te beweer die regering hou toesig oor 'n “volksmoord” in die ooste van die land.

Die Kremlin het vroeër gesê die leiers van twee separatistiese gebiede in die ooste van die Oekraïne het Moskou gevra vir militêre hulp teen Kiëf.

*Bronne: Reuters, AFP, BBC, The Moscow Times