Te veel mens, te min krag

Namibië staar ‘n voortgesette elektrisiteitsuitdaging in die gesig namate die groei in huishoudings die kapasiteit van die nasionale kragnetwerk toenemend oorskry. Ten spyte van verstedeliking en die stygende aantal huishoudings in die land het toegang tot krag stil gestaan wat dringende kommer oor Namibië se energietoekoms laat ontstaan. Die adjunkdirekteur vir energiebeplanning en navorsing in die ministerie van nywerhede, myne en energie, Abraham Hangula, sê toegang tot krag het die afgelope sewe jaar weinig verbeter. Hangula was aan die woord tydens die bekendstelling van Missie 300, &#039;n kontinentale inisiatief wat daarop gemik is om 300 miljoen mense teen 2030 aan betroubare elektrisiteit te koppel. “In 2015 – 2016 was 47,7% van huishoudings gekoppel, met 71% in stedelike gebiede en slegs 19,3% in landelike streke. Teen 2022 het die nasionale verbindingsyfer effens gedaal tot 46,9%, ten spyte daarvan dat die totale aantal huishoudings tot ongeveer 700 000 gestyg het,” het Hangula gesê.Hy het gewaarsku oor die gevolge sou Namibië nie beslissend en daadwerklik optree nie. “Sake kan nie soos normaal voortgaan as Namibië die dalende toegang tot elektrisiteit wil omkeer nie. Andersins gaan dit (dalende toegang) net aanhou toeneem en ek kan nie sien hoekom nie, want dit is die tendens,”het Hangula gesê. MISSIE 300Namibië het hom amptelik by Missie 300 aangesluit, ‘n kontinentale poging gelei deur die Wêreldbank en die Afrika-Ontwikkelingsbank om toegang tot elektrisiteit uit te brei. Volgens Hangula is die inisiatief meer as net die verhoging van kragverbindings.“Die M300 kyk natuurlik hoofsaaklik na die verhoging van toegang, maar dit is &#039;n vrye beweging wat verstaan dat jy nie net met toegang werk nie. Jy moet ook opwekking verhoog. Jy moet daardie transmissielyne verhoog wat jou lading aan opwekking verbind. Jy het nutsdienste nodig wat lewensvatbaar is. Jy benodig die private sektor, en ons sien hoe ons die private sektor se vaardighede, tegniese vermoë en finansies kan benut,” het hy gesê. Hangula het die dringendheid van die inisiatief beklemtoon en sê daar is baie ambisieuse lande wat hiervan gebruik maak. “Jy wil vinnig beweeg, want uiteindelik sal hierdie finansiering uitgeput raak. Nou is die wedloop een vir 2030, en die meeste lande wat daartoe in staat is, maak hiervan gebruik.”Hy het ook &#039;n skerp waarskuwing gerig oor Afrika se agterstand in elektrifisering. “Dit is die enigste plek in die wêreld waar ons toegangskoers, of die aantal mense wat nie gekoppel is nie, toegeneem het. Asië het regtig, regtig goed gevaar. Hulle het nou minder as 100 miljoen mense wat nie gekoppel is nie. Afrika sien egter steeds groei in mense sonder toegang.”NASIONALE DOELWITTEDie minister van nywerhede, mynbou en energie, Modestus Amuste, het op sy beurt na Namibië se strategiese benadering onder die Sesde Nasionale Ontwikkelingsplan (NDP6) verwys. “Die Nasionale Energievennootskap is deur plaaslike instellings ontwikkel in lyn met nasionale prioriteite, en deur streng kabinetsprosesse goedgekeur,” het Amuste gesê. Hy het beklemtoon dat Namibië daarop gemik is om ten minste 200 000 huishoudings te verbind en 80% selfvoorsiening van krag te bereik. 80% elektrisiteitsselfvoorsiening te bereik. Hiervan sal 70% van die opwekking uit hernubare bronne kom.Amuste het gewaarsku dat Namibië tans slegs 40% van sy eie krag opwek, wat diversifisering krities maak. “Ons is ernstig oor die langtermyn verwydering of vermindering van koolstofdioksied, bekostigbaarheid en betroubaarheid. Kernenergie moet deel wees van die opsies wat ons het om die voorsiening van elektrisiteit binne en buite die grense van Namibië aan te spreek,” het hy gesê.Hy het ook die delikate balans tussen toegang en voorsiening beklemtoon.“Daar is toegang wat die aanvraag verhoog en dit moet met betroubare, bekostigbare en veilige elektrisiteitsvoorsiening gevul word.”ROL VAN DIE PRIVATE SEKTORAmuste het na streekintegrasie verwys as die sleutel tot die versterking van Namibië se infrastruktuur vir energie. In die verband kan projekte soos die Angola-Namibië-tussenverbinding Suider-Afrika se kraghandel uitbrei.“Vandaar die belangrikheid van die bekendstelling van Missie 300. Dit beteken om in opwekking te belê, bottelnekke in transmissie aan te spreek en Namibië se energiepotensiaal tot voordeel van die land en die streek te ontsluit,” het hy gesê.Die minister het beklemtoon dat die private sektor sentraal staan in bogenoemde planne, met die regering wat ontwikkelingstoegang verseker terwyl kommersieel lewensvatbare projekte beleggings lok. – eliot@nmh-hub.com.na

Te veel mens, te min krag

Kommentaar

Republikein 2025-12-19

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Te veel mens, te min krag

Kommentaar

Republikein 2025-12-19

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry. ×

MELD AAN

Advertensie

Intekening vereis om toegang tot inhoud te kry.