Aktivis stel sy saak voor volbank regters

’n Volbank regters het Dinsdag die aktivis Michael Amushelelo se grondwetlike uitdaging van dele van die Strafproseswet en die Wet op Bankinstellings, in die hoërhof in Windhoek aangehoor.

In dié saak daag Amushelelo en sy medebeskuldigde in ’n hangende bedrogsaak, Gregory Cloete, afdelings van twee wette uit waarop gesteun is in die ondersoek na hulle beweerde bedrog en Ponzi-skema om bewysstukke te verkry wat nou in hulle strafregtelike saak teen hulle gebruik word.

Die regterpresident het verlede jaar opdrag aan die griffier gegee vir ’n volbank regters om die saak aan te hoor.

Die volbank bestaan uit regters Hosea Angula, Thomas Masuku en Nate Ndauendapo. Die saak is uitgestel tot 27 Augustus vir uitspraak.

STRAFPROSESWET

Amushelelo en Cloete poog om afdeling 179(1)(b) van die Strafproseswet 51 van 1977 en afdeling 64(10(d) van die Wet op Bankinstellings 2 van 1998, as ongrondwetlik te laat verklaar.

Boonop eis hulle dat die dokumente wat verkry is ingevolge dié wette, nie toegelaat moet word in die strafregtelike verhoor waarop hulle op verskeie bedrogklagte teregstaan nie.

Afdeling 179(1)(b) van die Strafproseswet laat ’n polisiebeampte toe om op redelike gronde ’n geskrewe kennisgewing aan ’n persoon te oorhandig, wat hulle verplig om strafregtelike verrigtinge by te woon, getuienis af te lê of enige boek, papier of dokument voor te lê.

In Amushelelo en Cloete se geval is dié wet gebruik om toegang tot dokumente te verkry wat bankstate en –transaksies insluit.

“Ons het die reg op vertroulikheid en geheimhouding wat ons banksake betref,” het Amushelelo in hofstukke aangevoer.

Hulle beweer verder die bewyse is onregmatig verkry om hulle inhegtenisneming en vervolging te verseker en dat die “kennisgewings” nie aan die oppergesag van die reg voldoen nie.

“Dit is duidelik dat die afdeling van die wet misbruik kan word omdat daar geen geregtelike toesig is voordat die kennisgewings uitgereik word nie. Die kennisgewings word bloot deur polisiebeamptes uitgereik.”

Die aanklaer-generaal, Martha Imalwa, ontken die bewering dat daar geen geregtelike toesig vir die verkryging van bewysstukke is nie.

“Die howe handhaaf geregtelike toesig deur bewysstukke wat onregmatig bekom is, en die reg van ’n beskuldigde en ’n regverdige verhoor skend, te weier. Die hof bepaal of die dokumente toelaatbaar is of nie.”

Amushelelo en Cloete voer verder aan dat die afdeling ongrondwetlik is aangesien dit nie voorsiening maak vir ’n beskuldigde om enige vertoë te rig voordat die sodanige kennisgewing uitgereik word nie en dit is, volgens hulle, teenstrydig met artikel 18 van die Grondwet.

Daar word ook aangevoer dat die afdeling ook artikel 12 van die Grondwet oortree aangesien die kennisgewing uitgereik en moontlike inkriminerende dokumentasie hof toe gebring kan word, sonder ’n persoon se medewete.

Die beskuldigde sal dus nie kan voorberei vir die konsultasie en kruisondervraging van die getuies wat geroep kan word om in die hof te getuig nie.

“Dit is duidelik dat die afdeling nie aan die Grondwet voldoen nie aangesien daar geen meganismes is om ’n regverdige verhoor te verseker nie. Dit is duidelik dat die aanklaer-generaal tans met vuil hande litigeer,” lui hofstukke deur Cloete en Amushelelo se regspan.

BANKINSTELLINGS

Afdeling 64(7) van die Wet op Bankinstellings verbied die openbaarmaking van bankrekords deur werknemers van bankinstellings, maar ingevolge afdeling 64(10) is dit nie van toepassing as dit kom by die openbaarmaking van inligting vir die doel van strafregtelike verrigtinge nie.

Amushelelo en Cloete beweer dit is in stryd met artikel 13 van die Grondwet wat jou privaatheid beskerm.

“Jy kan by die huis sit, maar die polisie is besig met ’n visvang-ekspedisie in jou bankrekening sonder dat jy deur die bank of die polisie ingelig word,” lui hofstukke.

‘NIE DIÉ HOF SE BESLUIT’

Imalwa beweer in hofstukke dat die kwessie van toelaatbaarheid van bewysstukke deur die hof bepaal moet word wat die strafregtelike verrigtinge aanhoor by wyse van ’n binneverhoor.

“Ek [Imalwa] voer aan dat hierdie hof onbevoeg is om oor die kwessie van toelaatbaarheid van die bewysstukke te beslis. Ek voer aan dat hierdie aansoek, wat krimineel van aard is, verkeerdelik en onvanpas voor hierdie hof gebring is.”

“Die jurisdiksie van hierdie hof strek nie tot die hantering van aansoeke wat van ’n kriminele aard is nie. Ek voer aan dat hierdie hof moet weier om die aansoek te hanteer en die saak van die rol te skrap,” meen Imalwa.

– [email protected]