Sowat 63% van land se ambulanse buite werking

Jemima Beukes - Die land staar ’n kommerwekkende tekort aan ambulanse in die gesig, met sowat 167 uit sy 267 ambulanse wat buite werking is en baie Namibiërs sonder onmiddellike toegang tot gesondheidsorg laat.

Die oorblywende ambulanse is óf op bakstene in ’n vervalle toestand, afgeskryf weens ongelukke, óf ondergaan uitgebreide instandhoudingswerk.

Hierdie toedrag van sake wek ernstige kommer oor die land se vermoë om die Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO) se aanbevole verhouding van een ambulans per 100 000 mense vir tydige mediese bystand in noodgevalle na te kom.

In reaksie het Ben Nangombe, die uitvoerende direkteur van gesondheid en maatskaplike dienste, gesê hulle moet noodgedwonge ambulanse as mediese toerusting eerder as voertuie herklassifiseer weens ’n onlangse moratorium op die verkryging van staatsvoertuie.

“Ons het 267 ambulanse, maar ’n groot aantal word in ongelukke afgeskryf en ander is in vir instandhouding.

“Die situasie is kritiek en beïnvloed die ministerie se werk drasties, want mense moet lang afstande reis as hulle nie toegang tot fasiliteite kan kry nie. Dit beteken ook die fasiliteite kan hulle nie na ander hospitale verwys vir gespesialiseerde dienste as daar nie ’n ambulans is nie.

“Ons het dus versoek dat ambulanse nie as voertuie geklassifiseer word nie, maar as mediese toerusting. Ons het daarin geslaag om 20 vir hierdie boekjaar te bekom,” het hy gesê.

Volgens die gesondheidsministerie se woordvoerder, Walters Kamaya, het die dorp Engela in die Ohangwenastreek voorheen vyf ambulanse gehad, maar net twee is tans in werking terwyl daar by Eenhana slegs twee werkende ambulanse is met een wat buite werking is.

Hy het bygevoeg hoewel die Okondo-gesondheidsfasiliteit drie ambulanse in werkende toestand het, is die voertuie nie betroubaar in kritieke noodgevalle nie, aangesien hulle oud is en meer as 300 000 kilometer aangeteken het.

“Ambulanse word daagliks gebruik om pasiënte na intermediêre hospitale soos dié op Oshakati of Onandjokwe te vervoer. Ons ontplooi hulle soms waar daar ’n dringende behoefte is. Okongo, ons verste distrik, is ongeveer 170 kilometer van Onandjokwe af en ongeveer 200 kilometer van Oshakati af. Een retoerrit verdubbel basies hierdie afstande. Eksterne ambulansondersteuning is skaars omdat ons distrikte meer dringende probleme prioritiseer. Die huidige situasie in Engela, met net twee funksionerende ambulanse, is baie kommerwekkend.”

Anna Jonas, die gesondheidsdirekteur in die Erongostreek, het hul dilemma gedeel om daarby uit te kom om gesondheidsdienste na die mense te bring, en gesê hulle het drie ambulanse oor die afgelope drie jaar in ongelukke verloor, en boonop is ambulanse oud en daarom moet hulle tussen distrikte en klinieke gedeel word.

Die Omusatistreek het slegs 18 ambulanse op sy meesterlys, waarvan agt in ’n lopende toestand is, vyf herstelwerk ondergaan, vier wat geparkeer staan na ongelukke en een wat buite werking is.

Volgens die ministerie het die Oshanastreek altesaam 12 ambulanse waarvan nege loop, een afgeskryf is en twee tans in onbruik is. Drie van die res dien die hele streek se gesondheidsentrums en klinieke terwyl ses geprioritiseer word vir die Oshakati-hospitaal.

Die ||Kharasstreek se voertuigregister vir Oktober 2023 toon dat die streek 96 ambulanse het waarvan 32 in ’n lopende toestand is, vier afgeskryf is, 49 herstelwerk benodig en drie in ongelukke beskadig is.

Die ministerie het gesê Kavango-Wes het 10 ambulanse op sy meesterlys waarvan slegs vier in ’n werkende toestand is.

“Vyf werk weens meganiese probleme nie, en een is oud en moet opgeknap word. Die impak is vertraagde reaksies op noodgevalle, veral weens die feit dat die streek baie uitgestrek is en die padtoestande nie gunstig is nie,” het Kamaya gesê.

– [email protected]