Kankergevalle neem skerp toe

In aanloop tot Internasionale Kankerdag wat Sondag gevier word, sê die uitvoerende hoof van die Kankervereniging van Namibië (CAN), Rolf Hansen, dat kankerbehandeling gedesentraliseer moet word om die meerderheid Namibiërs meer doeltreffend te bedien. “Die desentralisering van kankersorg sal ’n hoogtepunt vir ons almal wees – dit sal ons werk soveel makliker maak. Die realiteit is meer as 60% van ons land se bevolking bly noord van Otjiwarongo. Dus moet ons iewers om die tafel sit en onsself afvra hoekom ons busvragte vol mense na Windhoek stuur wanneer ons Oshakati, Onandjokwe, Tsumeb, Rundu en Katima Mulilo kan gebruik om die mense in die noorde te hou en daar doeltreffend te behandel. Dan hoef hulle nie so ver en lank van hulle families te wees nie – dít is die volgende stap,” sê hy. Hansen sê ’n kommerwekkende toename in kankergevalle het bygedra dat die Kankervereniging se tussentydse tuiste in Windhoek, Huis Acacia, nou sewe dae per week oop sal wees. Dit was voorheen net vanaf Sondagmiddae tot Vrydagoggende oop. “Die Arbeidswet stipuleer duidelik hoe lank en hoeveel dae per week ’n personneellid mag werk. Ons implementeer ’n wyer en sterker rotasiestelsel sodat niemand uitgebuit word nie. Ons werk ook nouer as ’n span saam om te verseker dat almal hulle deel doen en niemand ingeloop word nie. Ons moet egter bykomende personeel aanstel.”Lang waglyste vir konsultasies en kankerbehandeling belemmer volgens Hansen ook die doeltreffendheid van kankerbehandeling in Namibië. “Wanneer ’n pasiënt van buite Windhoek kom, moet hulle iewers bly en hulle moet eet. Hoe vinniger hulle behandeling ontvang, hoe vinniger kan ons sorg dat hulle na hul families terugkeer. As die waglys om net ’n dokter te sien egter twee weke is en bestraling selfs ses tot agt maande, gaan ons nooit deur hierdie pasiënte kom nie. Hoekom stuur ons al die pasiënte uit landelike gebiede Windhoek toe as ons hulle in elk geval nie vinnig genoeg kan help nie?”Hansen sê alle rolspelers moet saamwerk om doeltreffende sorg aan kankerpasiënte te bied.“Al die rolspelers moet saamwerk – dit is nie die ministerie of die Kankervereniging wat reg of verkeerd is nie – ons almal is ’n stukkie van die legkaart wat die groter prentjie skep,” sê hy. COVID SPOOK STEEDSNadat die Wêreldgesondheidsorganisasie (WHO) se verslag verlede jaar aan die lig gebring het dat onder meer kankerpasiënte nie toegang tot die nodige behandeling tydens die pandemie gehad het nie, sê Hansen dat ander faktore wat deur die pandemie meegebring is, steeds ’n rol kan speel in die kankersyfers wat toeneem.“In die laaste dekade het die siekte ontplof en ons sien veral met die trauma, afsondering en stres wat Covid-19 veroorsaak het dat baie meer mense gediagnoseer word en meer mense ondersteuning nodig het.“Covid-19 het ’n reuse-impak op die ekonomie gehad. Talle mense het hul werk verloor en was reeds ouer. Hulle het hul mediese dekking verloor en kan nou nie weer mediese dekking kry nie. Ons kry ongelooflik baie mense wat vir finansiële ondersteuning aansoek doen,” sê hy.“Ek dink wat die laaste tyd as gevolg van Covid-19 gebeur het, is die hooffokus is op die onmiddelike diagnose geplaas asook om te verseker mense gaan nie dood nie, dat alle ander siektes – nie net kanker nie – opsy geskuif is. Wat nou begin gebeur, is die gevolge van die optrede.”Die WHO het reeds in 2022 in ’n verslag gesê dat post-Covid-kankersorg lae- en middel-inkomstelande die hardste gaan tref.GELDINSAMELING“Ons gaan maar net meer pannekoek moet verkoop,” skerts Hansen in reaksie op navrae oor CAN se planne om kankerpasiënte te akkommodeer. Hy sê CAN bied steeds sy normale geldinsamelingsprojekte aan en die vereniging sal voortaan ’n tarief by Huis Acacia en die palliatiewe sorgeenheid wat eersdaags sy deure sal open, hef. “As daar regtig iemand is wat dit nie kan betaal nie, sal ons kyk of ons kan help, en baie kere sal pasiënte sê hulle het nie die geld nie, maar hulle kan ’n skaap of groente skenk,” sê hy. Hansen het ook groot verwagtinge vir vanjaar se Bank Windhoek Kankerappelprojek. “Ons het die laaste twee jaar by die 2 miljoen-merk vasgehaak. Ons moet werklik nou die 3 miljoen-merk verbysteek om noodsaaklike dienste te kan lewer. Ons moet eenvoudig aangaan. Ons uitreikprogramme moet aanhou, ons moet aanhou toets en ons moet aanhou help. Ons moet eenvoudig alternatiewe maniere vind om dit alles te doen,” sê hy. – irene@republikein.com.na

Kankergevalle neem skerp toe

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Kankergevalle neem skerp toe

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie