Die studie van ’n persoon se gene om siektes (beter) te verstaan
Om kankeruitkomste in Namibië, Afrika te verbeter
Om werklik te verstaan hoe belangrik en grondverskuiwend genomika vir kankersorg kan wees, is dit nodig om by die begin te begin, naamlik 'n genoom.
Henriette Lamprecht
Namibië en die Namibië Universiteit van Wetenskap en Tegnologie (Nust) is van vandag die gasheer van ’n grondverskuiwende konferensie wat fokus op die rol van genomika en kankersorg in ’n kritieke tyd waarin kankergevalle nie net plaaslik toeneem nie, maar ook op die res van die vasteland.
Die hoofdoel van die konferensie, ’n eerste vir Namibië, is om Afrika-navorsing tot optrede te bring en ontdekkings in praktiese oplossings vir kankersorg te omskep.
Buiten dat dit ook as ’n platform sal dien vir die deel en uitruil van idees tussen uiteenlopende rolspelers (akademici, wetenskaplikes, klinici en bedryfskundiges), is dit ook daarop gemik om ons begrip van onlangse vooruitgang in kankergenomika te verdiep, verduidelik prof. Lamech Mwapagha van Nust.
“Hierdie vooruitgang hou belofte in vir die ontwikkeling van meer doeltreffende kankerterapeutiese strategieë wat aangepas is vir die unieke genetiese en omgewingskontekste van Afrika-bevolkings.
“Die konferensie het ook ten doel om samewerking te bevorder, vernuwing te inspireer en ’n sterk netwerk van wetenskaplikes te bou om kankernavorsing oor die hele vasteland te lei.”
Om werklik te verstaan hoe belangrik en grondverskuiwend genomika vir kankersorg kan wees, is dit nodig om by die begin te begin, naamlik ’n genoom.
’n Genoom, verduidelik prof. Mwapagha, is die volledige stel DNS-instruksies wat in elke sel van ’n organisme gevind word. DNS dra die biologiese kode wat elke spesie en elke persoon uniek maak.
“Dis ’n bloudruk van die lewe – dit lei hoe ons groei, hoe ons funksioneer en wat ons van mekaar verskil.”
By mense word ’n kopie van die genoom in byna elke sel aangetref en is dit georganiseer in strukture wat chromosome genoem word en in 23 pare gerangskik is.
Genomika is die studie van al ’n persoon se gene (die genoom), insluitend die interaksies van daardie gene met mekaar en met die persoon se omgewing.
“Die doel daarvan is om die ingewikkelde interaksies tussen gene te verstaan en hoe dit biologiese funksies en gesondheid beïnvloed.
“In gesondheidsorg word genomika gebruik om genetiese siektes te diagnoseer, geteikende terapieë te ontwikkel, te voorspel wie ’n risiko vir toestande (soos onder meer kanker, diabetes of hartsiektes) kan loop en om die ontwikkeling van geneesmiddels te verbeter deur behandelings op elke pasiënt aan te pas.”
Benewens medisyne speel genomika ’n belangrike rol in landbou deur gewasse en vee te verbeter, in forensiese ondersoeke deur te help met identifikasie, en in omgewingsmonitering deur besoedeling en biodiversiteit op te spoor.
Funksionele genomika is ’n veld van molekulêre biologie wat die rolle en interaksies van gene en proteïene op ’n genoomwye skaal bestudeer, verduidelik Mwapagha.
Funksionele genomika fokus dus op hoe gene werk eerder as bloot waar hulle in die DNS geleë is. Dit bestudeer hoe gene aan- of afgeskakel word, hoe hulle proteïene produseer en hoe daardie proteïene binne die liggaam interaksie het.
“Deur genetiese veranderinge aan eienskappe en siektes te koppel, bied funksionele genomika sleutelinsigte in siektemeganismes en help om nuwe benaderings vir diagnose en behandeling te ontwikkel, veral in kanker.”
Ander takke van genomika fokus dikwels op die identifisering en volgordebepaling van gene om hul struktuur te verstaan.
“Funksionele genomika gaan ’n stap verder deur te vra wat daardie gene eintlik doen en hoe hulle gesondheid en siekte beïnvloed. Die doel is om die ‘wat’, ‘waar’, ‘wanneer’ en ‘hoekom’ van geenaktivering en -funksie in lewende selle en organismes te verstaan.”
Kortliks vertaal dit statiese DNS-inligting in werklike biologiese funksie en praktiese kennis wat dokters en wetenskaplikes kan gebruik om gesondheidsorg te verbeter.
Die genotipe is ’n persoon se genetiese samestelling, die instruksies wat in hul DNS geskryf is. Die fenotipe is hoe daardie instruksies uitgedruk word, soos lengte, oogkleur of die risiko van sekere siektes.
Die konferensie sal beklemtoon hoe genomika ons begrip en behandeling van kanker verander, sê Mwapagha.
Kenners sal onder meer bespreek hoe genetiese veranderinge kankerontwikkeling dryf, die gebruik van biomerkers vir vroeë opsporing en diagnose, vooruitgang in geteikende en presisie-terapieë, asook die rol van kunsmatige intelligensie in kankerondersoek en navorsingsgapings spesifiek vir Afrika-bevolkings.
Mwapagha beklemtoon die konferensie kom op ’n kritieke tyd, gegewe die skerp styging in kankergevalle wat beide in Namibië en oraloor die Afrika-vasteland waargeneem word. In Namibië is prostaat-, bors- en servikale kanker verantwoordelik vir ’n beduidende siektelas, met diepgaande impakte op mortaliteit en morbiditeit.
“Die eerste kankergenomika-konferensie in Namibië is dus nie net ’n akademiese oefening nie, maar ’n direkte reaksie op een van die dringendste openbare gesondheidsuitdagings waarmee ons nasie te kampe het.”
Die land se nasionale kankerregister ervaar ook steeds gapings in data-integrasie, desentralisasie van sorg en beleidsraamwerke.
“Deur kundiges en rolspelers bymekaar te roep, kan dit navorsingsamewerking, datadeling en beleidsdialoog kataliseer wat hierdie uitdagings aanspreek in ’n konteks wat relevant is vir Namibië en met Nust wat goed geposisioneer is om hierdie agenda te dryf.”
Deur middel van kankergenomika-navorsing en die bevordering van presisie-geneeskunde kan Nust ook werksmagontwikkeling, tegnologie-oordrag en opleidingsgeleenthede vir ons wetenskaplikes, klinici en studente bevorder.
“Dit sal beide ons wetenskaplike gemeenskap en ons kliniese kapasiteit om op kanker te reageer, versterk. Boonop bring Nust verskeie relevante belanghebbendes bymekaar en skep die grondslag vir volhoubare samewerking en multisektorale beleggings in kankerbeheer.”
Die goedkeuring en ondersteuning van
vooraanstaande kankerorganisasies, insluitend die Amerikaanse Vereniging van Kliniese Onkologie
(ASCO) en die Afrika-Vereniging vir Laboratoriumgeneeskunde (ASLM), verhoog die geloofwaardigheid en impak daarvan aansienlik, sê Mwapagha.
Deur ASCO se wêreldwye kundigheid in onkologie te verenig met ASLM se kontinentale leierskap in laboratoriumgeneeskunde, bied die vennootskap aan Namibië en Nust ’n unieke geleentheid om internasionale beste praktyke met Afrika-gedrewe kundigheid te integreer en sodoende kankernavorsing, diagnostiek en sorg oraloor die streek te bevorder.
“Saam sal hierdie samewerkings help om veranderende kankergenomika-navorsing te bevorder, blywende kapasiteit te bou en uiteindelik kankeruitkomste in Namibië en oraloor Afrika te verbeter.”
- [email protected]
• Prof. Lamech is al meer as 15 jaar by die veld van genomika betrokke, met ’n volgehoue fokus op kankergenomika-navorsing. As medeprofessor en hoofnavorser lei hy verskeie studies wat geen-ekspressiepatrone en strukturele variante in kankers, insluitend kop- en nek-, prostaat-, lewer- en slukdermkanker, ondersoek.
Namibië en die Namibië Universiteit van Wetenskap en Tegnologie (Nust) is van vandag die gasheer van ’n grondverskuiwende konferensie wat fokus op die rol van genomika en kankersorg in ’n kritieke tyd waarin kankergevalle nie net plaaslik toeneem nie, maar ook op die res van die vasteland.
Die hoofdoel van die konferensie, ’n eerste vir Namibië, is om Afrika-navorsing tot optrede te bring en ontdekkings in praktiese oplossings vir kankersorg te omskep.
Buiten dat dit ook as ’n platform sal dien vir die deel en uitruil van idees tussen uiteenlopende rolspelers (akademici, wetenskaplikes, klinici en bedryfskundiges), is dit ook daarop gemik om ons begrip van onlangse vooruitgang in kankergenomika te verdiep, verduidelik prof. Lamech Mwapagha van Nust.
“Hierdie vooruitgang hou belofte in vir die ontwikkeling van meer doeltreffende kankerterapeutiese strategieë wat aangepas is vir die unieke genetiese en omgewingskontekste van Afrika-bevolkings.
“Die konferensie het ook ten doel om samewerking te bevorder, vernuwing te inspireer en ’n sterk netwerk van wetenskaplikes te bou om kankernavorsing oor die hele vasteland te lei.”
Om werklik te verstaan hoe belangrik en grondverskuiwend genomika vir kankersorg kan wees, is dit nodig om by die begin te begin, naamlik ’n genoom.
’n Genoom, verduidelik prof. Mwapagha, is die volledige stel DNS-instruksies wat in elke sel van ’n organisme gevind word. DNS dra die biologiese kode wat elke spesie en elke persoon uniek maak.
“Dis ’n bloudruk van die lewe – dit lei hoe ons groei, hoe ons funksioneer en wat ons van mekaar verskil.”
By mense word ’n kopie van die genoom in byna elke sel aangetref en is dit georganiseer in strukture wat chromosome genoem word en in 23 pare gerangskik is.
Genomika is die studie van al ’n persoon se gene (die genoom), insluitend die interaksies van daardie gene met mekaar en met die persoon se omgewing.
“Die doel daarvan is om die ingewikkelde interaksies tussen gene te verstaan en hoe dit biologiese funksies en gesondheid beïnvloed.
“In gesondheidsorg word genomika gebruik om genetiese siektes te diagnoseer, geteikende terapieë te ontwikkel, te voorspel wie ’n risiko vir toestande (soos onder meer kanker, diabetes of hartsiektes) kan loop en om die ontwikkeling van geneesmiddels te verbeter deur behandelings op elke pasiënt aan te pas.”
Benewens medisyne speel genomika ’n belangrike rol in landbou deur gewasse en vee te verbeter, in forensiese ondersoeke deur te help met identifikasie, en in omgewingsmonitering deur besoedeling en biodiversiteit op te spoor.
Funksionele genomika is ’n veld van molekulêre biologie wat die rolle en interaksies van gene en proteïene op ’n genoomwye skaal bestudeer, verduidelik Mwapagha.
Funksionele genomika fokus dus op hoe gene werk eerder as bloot waar hulle in die DNS geleë is. Dit bestudeer hoe gene aan- of afgeskakel word, hoe hulle proteïene produseer en hoe daardie proteïene binne die liggaam interaksie het.
“Deur genetiese veranderinge aan eienskappe en siektes te koppel, bied funksionele genomika sleutelinsigte in siektemeganismes en help om nuwe benaderings vir diagnose en behandeling te ontwikkel, veral in kanker.”
Ander takke van genomika fokus dikwels op die identifisering en volgordebepaling van gene om hul struktuur te verstaan.
“Funksionele genomika gaan ’n stap verder deur te vra wat daardie gene eintlik doen en hoe hulle gesondheid en siekte beïnvloed. Die doel is om die ‘wat’, ‘waar’, ‘wanneer’ en ‘hoekom’ van geenaktivering en -funksie in lewende selle en organismes te verstaan.”
Kortliks vertaal dit statiese DNS-inligting in werklike biologiese funksie en praktiese kennis wat dokters en wetenskaplikes kan gebruik om gesondheidsorg te verbeter.
Die genotipe is ’n persoon se genetiese samestelling, die instruksies wat in hul DNS geskryf is. Die fenotipe is hoe daardie instruksies uitgedruk word, soos lengte, oogkleur of die risiko van sekere siektes.
Die konferensie sal beklemtoon hoe genomika ons begrip en behandeling van kanker verander, sê Mwapagha.
Kenners sal onder meer bespreek hoe genetiese veranderinge kankerontwikkeling dryf, die gebruik van biomerkers vir vroeë opsporing en diagnose, vooruitgang in geteikende en presisie-terapieë, asook die rol van kunsmatige intelligensie in kankerondersoek en navorsingsgapings spesifiek vir Afrika-bevolkings.
Mwapagha beklemtoon die konferensie kom op ’n kritieke tyd, gegewe die skerp styging in kankergevalle wat beide in Namibië en oraloor die Afrika-vasteland waargeneem word. In Namibië is prostaat-, bors- en servikale kanker verantwoordelik vir ’n beduidende siektelas, met diepgaande impakte op mortaliteit en morbiditeit.
“Die eerste kankergenomika-konferensie in Namibië is dus nie net ’n akademiese oefening nie, maar ’n direkte reaksie op een van die dringendste openbare gesondheidsuitdagings waarmee ons nasie te kampe het.”
Die land se nasionale kankerregister ervaar ook steeds gapings in data-integrasie, desentralisasie van sorg en beleidsraamwerke.
“Deur kundiges en rolspelers bymekaar te roep, kan dit navorsingsamewerking, datadeling en beleidsdialoog kataliseer wat hierdie uitdagings aanspreek in ’n konteks wat relevant is vir Namibië en met Nust wat goed geposisioneer is om hierdie agenda te dryf.”
Deur middel van kankergenomika-navorsing en die bevordering van presisie-geneeskunde kan Nust ook werksmagontwikkeling, tegnologie-oordrag en opleidingsgeleenthede vir ons wetenskaplikes, klinici en studente bevorder.
“Dit sal beide ons wetenskaplike gemeenskap en ons kliniese kapasiteit om op kanker te reageer, versterk. Boonop bring Nust verskeie relevante belanghebbendes bymekaar en skep die grondslag vir volhoubare samewerking en multisektorale beleggings in kankerbeheer.”
Die goedkeuring en ondersteuning van
vooraanstaande kankerorganisasies, insluitend die Amerikaanse Vereniging van Kliniese Onkologie
(ASCO) en die Afrika-Vereniging vir Laboratoriumgeneeskunde (ASLM), verhoog die geloofwaardigheid en impak daarvan aansienlik, sê Mwapagha.
Deur ASCO se wêreldwye kundigheid in onkologie te verenig met ASLM se kontinentale leierskap in laboratoriumgeneeskunde, bied die vennootskap aan Namibië en Nust ’n unieke geleentheid om internasionale beste praktyke met Afrika-gedrewe kundigheid te integreer en sodoende kankernavorsing, diagnostiek en sorg oraloor die streek te bevorder.
“Saam sal hierdie samewerkings help om veranderende kankergenomika-navorsing te bevorder, blywende kapasiteit te bou en uiteindelik kankeruitkomste in Namibië en oraloor Afrika te verbeter.”
- [email protected]
• Prof. Lamech is al meer as 15 jaar by die veld van genomika betrokke, met ’n volgehoue fokus op kankergenomika-navorsing. As medeprofessor en hoofnavorser lei hy verskeie studies wat geen-ekspressiepatrone en strukturele variante in kankers, insluitend kop- en nek-, prostaat-, lewer- en slukdermkanker, ondersoek.
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie