Onder ’n boom in die woestyn

“Ons het onder die doringboom gebraai en saam met Fires gekuier nadat ons vir hom diesel afgelaai het, sodat hy water by die Garub-pompstasie vir die perde kon pomp,” het Johan Pearson gesê.

As 21-jarige het Pearson by die destydse Suidwes-Afrikaanse Spoorweë (SAR) in Aus as klerk gewerk.

“Deel van ons werk was om kos en diesel aan Fires – wat by die pompstasie gebly het – te verskaf. Hy het nie by die Garub-stasie self gebly nie. As jy die smalspoor in ’n noordelike rigting vanaf die treinstasie gevat het, was daar ’n groot doringboom waar sy sinkhuis was en nog so 300 meter verder het die Lister-enjin gestaan wat water in ’n krip gepomp het.”

SAR het vir Fires gesorg en het elke Woensdag 200 liter diesel en sy rantsoen by die Garub-sylyn afgelewer.

“Dit is elke Woensdag gedoen, op die dag wat daar vars vleis by die slaghuis op Aus beskikbaar was. Saam met die diesel is Fires se vleis, droë rantsoen en groente afgelewer. Al die ander werkers wat die treinspoor tussen Aus, Bethanie en Lüderitz in stand gehou het, het ook hul rantsoene dieselfde dag gekry.”

Pearson se verantwoordelikheid was om te sorg dat Fires se rantsoen en die drom diesel in die kondukteurswa gelaai word vir aflewering.

“Fires het ’n pompwa gehad wat altyd op die Garub-sylyn gestaan het. Dit was die Sperrgebiet en niemand mag meer as 20 meter vanaf die pad gaan nie, maar met die wa kon jy op die smalspoor tot by sy huis ry. Die pompwa het in die middel ’n handvatsel gehad en deur ’n wipplank-beweging het die wa beweeg.”

Dit was in die tyd voor selfone en wanneer die diesel te min geraak het, het Fires saam met die kondukteur ’n boodskap aan Pearson gestuur.

“Ek en die laaimeester, ene Steenkamp, het die diesel in my blou Beetle gelaai en Garub toe gery. Ons het vleis en koue bier saamgevat, daar was nie yskaste nie, net ‘n outydse koelkamer. Ons het alles op die pompwa gelaai en afgery na Fires en sy familie toe. Daar het ons onder die boom gebraai, gekuier en uitgevind of alles nog reg is.”

Wanneer Fires of sy vrou Aus toe wou kom, het hulle by Garub gewag en op die trein geklim wat vanaf Lüderitz gekom het.

“Ons het by die stasie in Aus ’n slaaplokaal vir die treinbestuurder en kondukteur gehad wat met die trein vanaf Lüderitz gekom het. Dit was ’n dag se reis. Hulle het die trein in Aus gestop en die nag oorgeslaap. Die volgende oggend het die trein vanaf Keetmanshoop gekom en hulle het die trein weer terug Lüderitz toe gery. Aus was in daardie tyd baie besig en die trein het alles heen en weer vervoer; daar was nie groot vragmotors nie, die mense was afhanklik van die spoorweë.”

Namibia Wild Horses Foundation het op hulle Facebookblad oor die pompstasie gesê: “SAR het die verantwoordelikheid vir die instandhouding van die spoorlyn en die pomp van water oorgeneem. Hulle sou die perde wat die troepe agtergelaat het van water voorsien.

“Terwyl SAR voortgegaan het om water tot die 1960’s aan die treine te verskaf, het Consolidated Diamond Mines (CDM) die Sperrgebiet saamgesmelt in wat ‘n beperkte diamantgebied gebly het.

“In 1977 het Jan Coetzer, ‘n sekuriteitsbeampte van CDM, opgemerk dat daar geen water vir die huidige wilde perde is nie – die pomp is verwyder toe die Garub-stasie gesluit is. CDM het ’n beroep op SAR gedoen om die volhoubare voorsiening van water vir die perde te verseker – CDM het die ooreenkoms gefinansier.

– [email protected]