Die Owerheid vir Sake- en Intellektuele Eiendom (Bipa) se Onesmus Joseph brei uit oor hoe intellektuele eiendom op inheemse kennis van toepassing is. Foto Augetto Graig
Die Owerheid vir Sake- en Intellektuele Eiendom (Bipa) se Onesmus Joseph brei uit oor hoe intellektuele eiendom op inheemse kennis van toepassing is. Foto Augetto Graig

Inheemse kennis onder vergrootglas

Namibië, SA bespreek konsepbeleid
Inheemse kennis moet benut word terwyl die houers van hierdie kennis ook beskerm moet word.
Augetto Graig
Inheemse kennisstelsels vorm ’n belangrike deel van kulturele erfenis en identiteit.

Dit volgens die uitvoerende hoof van die Nasionale Raad vir Navorsing, Wetenskap en Tegnologie (NCRST), prof. Anicia Peters.

“Dit behels kennis, praktyk, en gelowe wat oor ’n tydperk ontwikkel is en van nageslag tot nageslag oorgedra word. Hierdie kennis het diep wortels in ons tradisies en gebruike en is ’n bron van veerkragtigheid, innovasie en kreatiwiteit,” sê sy.

Peters het dié opmerking Dinsdag by die Windhoek Buitekluboord gedurende die opening van ’n slypskool gemaak wat deur Suid-Afrika se departement van wetenskap en innovasie aangebied is.

Kenners en wetenskaplikes het vergader om Namibië se nasionale konsepbeleid oor inheemse kennisstelsels te bespreek.

Insette is gelewer oor die beleid op inheemse kennisstelsels wat al in 2016 aangeneem is en vanaf 2018 tot 2023 toegepas sou word. Die Covid-19-pandemie het egter dié planne belemmer.

Volgens Peters het die byeenkoms die middelpunt tussen inheemse kennis en onderwys, wetenskap en tegnologie bespreek.

“Ons sal die beste praktyk om inheemse kennis in Namibië te bewaar, te bevorder en te ontwikkel, ondersoek,” het sy gesê.

Namens die ministerie van hoër onderwys, opleiding en innovasie het dr. Lisho Mundia, direkteur vir navorsing en innovasie, ’n voorlegging gedoen.

Sy sê: “Hierdie kennis is belangrik vir die deelname van inheemse mense aan die bewaring en instandhouding van inheemse woude, benewens die gereelde gebruik van hierdie hulpbronne in die behandeling van algemene kwale en siektes.”

Lovisa Immanuel, NCRST se algemene bestuurder vir innovasie en tegnologie-ontwikkeling, het die doelwitte van die slypskool uiteengesit.

Hilya Shikongo van die NCRST het ’n oorsig van die konsepbeleid en -raamwerk gegee, en Henry Ndengejeho het meer inligting gedeel oor toegang tot die kennis en die verspreiding van voordele wat daaruit voortspruit.

Onesmus Joseph het namens die Owerheid vir Sake- en Intellektuele Eiendom (Bipa) uitgebrei oor hoe die nasionale beleid op intellektuele eiendom op inheemse kennis van toepassing is.

Ander kenners wat voorleggings gedoen het, sluit in Paulus Mungeyi, NCRST se biotegnologie-bestuurder, Kedi Aphane, adjunkdirekteur van inligtingbestuurstelsels vir die Suid-Afrikaanse regering, Shumi Pango, Suid-Afrika se adjunkdirekteur vir beleidsontwikkeling vir wetenskap en tegnologie, en Brian Mudumbi, senior wetenskaplike by die NCRST.

NCRST het ’n aksieplan vir die toepassing van die konsepbeleid voorgelê en dit is ontleed met die klem om struikelblokke te identifiseer en hoe om dit in pas te bring met Namibië se doelwitte om inheemse kennis te bevorder.

Namibië wil inheemse kennis in die land bewaar, bevorder en toepas op so ’n manier waar die houers van inheemse kennis en hul gemeenskappe daaruit kan baat terwyl die land se ontwikkeling ook dié kennis omarm.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2024-05-10

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 13° | 33° Rundu: 13° | 33° Eenhana: 14° | 34° Oshakati: 16° | 33° Ruacana: 17° | 34° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 15° | 31° Omaruru: 18° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 16° | 30° Henties Bay: 14° | 20° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:44, High tide: 04:42, Low Tide: 22:59, High tide: 17:11 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 31km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:42, High tide: 04:40, Low Tide: 22:57, High tide: 17:09 Walvis Bay: 16° | 23° Wind speed: 36km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:42, High tide: 04:39, Low Tide: 22:57, High tide: 17:08 Rehoboth: 16° | 29° Mariental: 18° | 30° Keetmanshoop: 13° | 29° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 13° | 27° Ariamsvlei: 10° | 25° Oranjemund: 13° | 20° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 15° | 31° Lubumbashi: 14° | 30° Mbabane: 16° | 25° Maseru: 11° | 25° Antananarivo: 13° | 23° Lilongwe: 16° | 28° Maputo: 18° | 29° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 13° | 17° Durban: 19° | 24° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 30° Harare: 14° | 28° Currency: GBP to NAD 23.03 | EUR to NAD 19.83 | CNY to NAD 2.55 | USD to NAD 18.42 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.66 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.01 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.42 | USD to ZMW 26.75 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 77539.13 Up +0.47% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1733.43 Up +1.10% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13478.23 Up +0.44% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26003.16 Up +0.05% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.38/OZ UP +0.71% | Copper US$ 4.62/lb UP +1.29% | Zinc US$ 2 961.00/T DOWN -0.06% | Brent Crude Oil US$ 83.35/BBP DOWN -0.0155 | Platinum US$ 995.62/OZ UP +1.05% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 13° | 33° Rundu: 13° | 33° Eenhana: 14° | 34° Oshakati: 16° | 33° Ruacana: 17° | 34° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 15° | 31° Omaruru: 18° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 16° | 30° Henties Bay: 14° | 20° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:44, High tide: 04:42, Low Tide: 22:59, High tide: 17:11 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 31km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:42, High tide: 04:40, Low Tide: 22:57, High tide: 17:09 Walvis Bay: 16° | 23° Wind speed: 36km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:42, High tide: 04:39, Low Tide: 22:57, High tide: 17:08 Rehoboth: 16° | 29° Mariental: 18° | 30° Keetmanshoop: 13° | 29° Aranos: 18° | 30° Lüderitz: 13° | 27° Ariamsvlei: 10° | 25° Oranjemund: 13° | 20° Luanda: 25° | 28° Gaborone: 15° | 31° Lubumbashi: 14° | 30° Mbabane: 16° | 25° Maseru: 11° | 25° Antananarivo: 13° | 23° Lilongwe: 16° | 28° Maputo: 18° | 29° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 13° | 17° Durban: 19° | 24° Johannesburg: 17° | 26° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 30° Harare: 14° | 28° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.03 | EUR to NAD 19.83 | CNY to NAD 2.55 | USD to NAD 18.42 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.31 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.66 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.01 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.6 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1439.8 | USD to ZAR 18.42 | USD to ZMW 26.75 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 77539.13 Up +0.47% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1733.43 Up +1.10% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13478.23 Up +0.44% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26003.16 Up +0.05% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.38/OZ UP +0.71% | Copper US$ 4.62/lb UP +1.29% | Zinc US$ 2 961.00/T DOWN -0.06% | Brent Crude Oil US$ 83.35/BBP DOWN -0.0155 | Platinum US$ 995.62/OZ UP +1.05%