Besluit kom in November oor aandeel in groenwaterstofprojek

Toivo Ndjebela - Die regering het November geïdentifiseer as die sperdatum vir sy besluit of hy ’n 24%-aandeel sal aanvaar in die groenwaterstofprojek van N$14,4 miljard wat deur Hyphen Hydrogen Energy bestuur word.James Mnyupe, Namibië se groenwaterstofkommissaris, het op Namibia Media Holdings (NMH) se program The Agenda gepraat en gesê die regering het geen verpligting om die aanbod te aanvaar nie – en indien wel, het hy verskeie finansieringsopsies om te oorweeg.Mnyupe het in Junie gesê die regering verkies om sy aandeel van 24% in die projek te finansier om homself te beskerm teen stygende koste van ekwiteitskapitaal vir beleggers.Talle Namibiërs het bevraagteken waarom die land aandele moet finansier in ’n hulpbron wat reeds aan Namibië behoort.Mnyupe het egter destyds gesê: “As Namibië op ’n gratis aandeel van 24% aangedring het, sou inkomende beleggers ’n opbrengs moes genereer wat 33% hoër is om dieselfde uitkoms te bereik, en gevolglik sou Namibië se waterstofprojekte duurder en minder aantreklik vir beleggers wees.”Op dié episode van The Agenda – wat gister uitgesaai is – het Mnyupe gesê elders in die wêreld bied regerings finansiële ondersteuning vir skoon energieprojekte, insluitend groen waterstof.“Die bedryf op sigself is nog nuut en nog nie op sy eie kommersieel haalbaar nie. Dit het subsidies en ’n bietjie ondersteuning nodig. Elders in die wêreld belê regerings hulpbronne in hierdie nywerhede.AANDEEL Mnyupe het gesê tenderaars vir die groenwaterstofprojekte is gevra om aan te dui hoeveel ekwiteit hulle aan Namibië sal bied. “Hyphen se aanbod was die hoogste op 24%. Hulle het ’n aanbod aan ons gemaak om 24% ekwiteit te koop ná die finansiële klousule-stadium. Dit is die stadium waartydens die kommersiële lewensvatbaarheid van die projek verseker word.”Mnyupe het gesê voor die finansiële sluitingsfase sal €93 miljoen (sowat N$1,9 miljard teen die jongste wisselkoers) belê moet word.Hy het bygevoeg Namibië het ’n toelaag van €40 miljoen (meer as N$800 miljoen) van die Europese Unie (EU) ontvang, geld wat die land nie hoef terug te betaal sou die projek nie vrugte afwerp nie. “Op die oomblik het ons ’n gratis aandeel van 24% in die projek [tot die finansiële afsluitingsfase]. Selfs nadat bewys is dat die projek lewensvatbaar is, het ons geen verpligting om enige aandele te koop nie. Dis ’n opsie.“Wat ons tans doen, is om die aantreklikheid van die projek [vanuit ’n Namibiese oogpunt] te ondersoek. Teen November vanjaar sal ons besluit of ons die hele 24% moet behou – wat van ons sal vereis om fondse in te samel – of om van die aandele af te skaal.”Hy het gesê verskeie finansieringsmodelle sal oorweeg word sou die regering besluit om die aanbod te aanvaar.“Ons kan byvoorbeeld 14% verkoop om genoeg geld in te samel om vir ons oorblywende 10%-aandeel te betaal.”Die algehele belegging wat van alle vennote saam vereis word, is N$192 miljard.TE RISKANT In Junie het Graham Hopwood, die uitvoerende direkteur van die Instituut vir Openbare Beleidsnavorsing (IPPR), die regering oor sy plan gewaarsku en gesê dit sal riskant wees vir Namibië om so ’n belegging te maak terwyl min bekend is oor die lewensvatbaarheid van die Hyphen-groenwaterstofaanbod.“Ek dink nie die regering moet sy opsie uitoefen om ’n 24%-belang op te neem totdat die uitvoerbaarheidsfase van die projek voltooi is nie. Dit blyk te riskant te wees,” het hy gesê.“Dit hang ook af van waar die regering die lenings vandaan kry om vir die 24% te betaal en watter voorwaardes van toepassing is. As die projek misluk sonder dat die regering ’n hand daarin het, moet ons seker wees dat belastingbetalers nie uiteindelik die koste dra nie,” het hy gewaarsku. ‘NEO-KOLONIALISME’ Die ekonoom Omu Kakujaha-Matundu het destyds gesê die projek word deur ’n neo-koloniale agenda gedryf.“Dit gaan meer oor die belangstelling van Europese nasies eerder as besorgdheid oor Namibiese ontwikkeling. Die sogenaamde 24%-belang waarvan die regering praat, wys duidelik dat Namibië vanuit ’n swak posisie onderhandel,” het hy gesê.“Om geld te leen om jou eie hulpbronne te koop, is absurd, om die minste te sê. Namibië moet daardie fondse van die beleggers en hul regerings eis, as ’n manier om vooraf in te koop of as vergoeding vir die gebruik van ons hulpbronne.”- republikein@republikein.com.na

Besluit kom in November oor aandeel in groenwaterstofprojek

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Besluit kom in November oor aandeel in groenwaterstofprojek

Kommentaar

Republikein 2025-05-01

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie