Voormalige Nida-baas op agtervoet oor ‘chaos’

Die vertrek van Richwell Lukonga as waarnemende uitvoerende hoof van die agentskap vir nywerheidsontwikkeling in Namibië (Nida) het ’n web van interne geskille onthul – wat wissel van die implementering van ’n ongoedgekeurde strategiese sakeplan tot die omstrede aanstelling van ’n nuwe finansiële bestuurder en potensiële botsing van belange in multimiljoendollar-transaksies.Dié ontwikkelinge het na vore gekom ná ’n hoëvlakvergadering wat verlede Vrydag tussen die adjunk- eerste minister, Natangwe Ithete, die Nida-raad en Lukonga gehou is.Tydens die vergadering het Ithete die opskorting van alle strategiese besluite en planne deur die semistaatsonderneming tot verdere kennisgewing beveel.Dinsdag het Ithete die raad opdrag gegee om Lukonga se sekondering na Nida te beëindig.Ithete het Donderdag die Nasionale Vergadering toegespreek en gesê dat hy volgende week na die parlement sal terugkeer aangesien die antwoorde wat hy voorberei het nie die huidige realiteite by Nida weerspieël nie. Phillip Namundjebo het sedertdien die leisels as waarnemende uitvoerende hoof oorgeneem.“Ná oorlegpleging met die Nida-raad en -bestuur het dit duidelik geword dat die beleidsrigting wat Nida onder die huidige waarnemende uitvoerende hoof volg, nie bevorderlik is om Nida se doelwitte te bereik nie,” lui 'n brief aan die raad, wat deur Network Media Hub (NMH) gesien is.Lukonga, wat dien as die hoofbedryfsbeampte van die Namibiese raad vir die bevordering van beleggings en ontwikkeling (NIPDB), is in Maart 2024 vir ’n termyn van 12 maande na Nida gesekondeer, met die bekragtiging van die voormalige minister van finansies, Iipumbu Shiimi. Die destydse minister van nywerheidsontwikkeling en handel, Lucia Iipumbu, het egter Lukonga se sekondering verwerp.Onder Lukonga se omstrede besluite was die aanstelling van Julius Nghikevali, ’n voormalige Deloitte & Touche-vennoot, as Nida se finansiële bestuurder met ’n salaris van N$160 000 per maand.Nghikevali is in November verlede jaar aangestel om Jeremiah Ntinda te vervang, wat in September 2024 vir beweerde wangedrag geskors is.Lukonga was ook besig om vyf bykomende bestuurders aan te stel – vier op kontrakte van vyf jaar en een op ’n termyn van twee jaar. Die geteikende poste het strategiese bestuurders vir menslike hulpbronne; belegging en nywerheidsontwikkeling; landbousake; kommersieel en infrastruktuur; en ’n bestuurder van bate- en fasiliteitsbestuur ingesluit.Ten spyte van ministeriële opdragte om werwing te staak, het Nida na bewering twee weke gelede voortgegaan met onderhoude vir hierdie poste.MONASA-OOREENKOMSLukonga se vertrek word ook gekoppel aan die omstrede transaksies met Monasa Advisory & Associates – ’n maatskappy wat besit word deur Jason Kasuto, ’n bekende medewerker van voormalige Nida-raadsvoorsitter Lionel Matthews en na bewering na aan Lukonga.Soos verlede maand deur NMH berig is, staan die firma op die punt om ’n potensiële wins van N$27 miljoen te maak uit die implementering van ’n ommekeerstrategie vir Nida – ’n strategie wat dit oorspronklik ontwikkel het onder ’n aparte kontrak van N$2,8 miljoen.Die ommekeerkontrak wat aan Monasa toegeken is, sluit in die insameling van fondse ten bedrae van N$550 miljoen vir Nida, met Monasa wat ’n kommissie van tussen 3% en 5% hef. Dit beteken dat die maatskappy-eienaars byna N$27 miljoen uit die transaksie kan verdien indien die kommissie teen 5% bereken word.Die ooreenkoms het kommer laat ontstaan oor ’n moontlike botsing van belange, met dieselfde firma wat die strategie deur twee verskillende kontrakte ontwerp en implementeer.Bronne het ook Matthews se bande met die huidige Nida-raadsvoorsitter, Sebby Kankondi, bevraagteken. Beide mans het by Nedbank Namibia gedien – Matthews as besturende direkteur en Kankondi as raadsvoorsitter, maar nie gelyktydig nie.Die eerste minister, Elijah Ngurare, het Donderdag in die parlement onthul dat hy ’n brief geskryf het waarin hy antwoorde eis oor Monasa se jongste kontrak by Nida. NMH verneem dat die brief gerig is aan die kabinetsekretaris, Emilia Mkusa, wat na verwagting dit deur die toepaslike kanale sal stuur.Lukonga is ook gekritiseer vir die implementering van ’n Geïntegreerde Strategiese Sakeplan (ISBP) wat nie deur die ministerie van finansies goedgekeur is nie.In ’n brief gedateer 23 April 2025 het die minister van finansies, Ericah Shafudah, gereageer op ’n versoek deur Kankondi vir ISBP-goedkeuring en verklaar dat die ingediende plan nie aan die vereiste kriteria voldoen nie.Sy het Nida opdrag gegee om sy strategie in ooreenstemming met ministeriële riglyne te bring, inkomstestrome te diversifiseer en in die oorblywende sleutelbates te belê om die land se nywerheidsagenda te ondersteun.Shafudah het verder aangeraai dat Nida sy hulpbronne op prioriteitsektore herfokus, ’n kragtige moniterings- en evalueringsraamwerk implementeer en kwartaallikse vorderingsverslae aan die ministerie voorlê.Ten spyte hiervan het Lukonga in Mei vanjaar met die bekendstelling van die plan voortgegaan en ’n ambisieuse doelwit aangekondig om 35 000 werksgeleenthede oor die volgende vyf jaar te skep.Namundjebo is getaak om nou saam te werk met die lynministerie en die raad om Nida se bedrywighede met die regering se beleidsdoelwitte te hersien en die ministerie se infrastruktuurwerkprogram vinnig te implementeer.Daar word ook van hom verwag om wydverspreide bekommernisse oor Nida se klein- en mediumgrootte ondernemings- en nywerheidsparke, kantoorgeboue, behuisingsprojekte en ander inisiatiewe onder die agentskap se portefeulje as ’n saak van “uiterste prioriteit” te takel.LUKONGA REAGEERIn ’n telefoniese onderhoud Donderdag het Lukonga bewerings ontken en sy rekord van prestasies by Nida verdedig.“Met betrekking tot die ongoedgekeurde strategiese plan – dit is ’n opgemaakte leuen. Die eerste plan wat voor my tyd ontwikkel is, is die een wat deur die ministerie verwerp is,” het hy geantwoord.“Oor beleide wat nie in lyn is nie, wil ek sê dat ek nie beleide implementeer nie. Ek dryf beleide wat deur die raad opgestel word,” het Lukonga gesê.Hy het Nghikevali se aanstelling verdedig en gesê dat hy die semistaatsonderneming kon help om ses jaar se werk wat nie gedoen is nie, te oudit.“Ek het die vorige ouditeur in 2022 aangestel gevind, maar geen enkele oudit is afgehandel nie. Die nuwe finansiële bestuurder het die ouditwerk gedryf en ons het ’n sesjaaroudit in ses maande afgehandel. “Geen maatskappy in hierdie land het dit nog ooit gedoen nie. Ons kon ook baie beleide van die maatskappy ontwikkel wat nooit bestaan het nie. Dit sluit in menslike hulpbron-, finansiële en bestuursbeleid,” het Lukonga verduidelik.Hy het gesê hy werf nie mense sonder die raad se goedkeuring en ingryping nie.Oor sy prestasies het Lukonga gesê: “Daar was water- en elektrisiteitsonderbrekings by die infrastruktuur van Nida en ons het dit weer aangesluit.“Ons het die maatskappy in minder as ’n jaar omgedraai. Ek het gevind dat mense op hul eie tyd werk toe kom, sommige op hierdie tydstip, ander op daardie tydstip. Ek het dit gestop,” het hy gesê.Lukonga het gesê hy implementeer nie besluite op sy eie nie.“Alles was heeltyd goed, maar al hierdie dinge kom uit, omdat mense nie tevrede is met die diensvoorwaardes nie.”“Ek is gevra om op ’n sekonderingsbasis te kom help. Ek is nie hier op my eie nie,” het Lukonga afgesluit.– republikein@republikein.com.na

Voormalige Nida-baas op agtervoet oor ‘chaos’

Kommentaar

Republikein 2025-07-07

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Voormalige Nida-baas op agtervoet oor ‘chaos’

Kommentaar

Republikein 2025-07-07

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie