Leierskap vir leke – Niks sag aan spiere van staal

“Om jou merk te maak op die wêreld is moeilik. Dit verg geduld en toewyding en gaan gepaard met mislukkings.” – Barack Obama, 44ste Amerikaanse president In besigheid word “sagte” vaardighede (soft skills) dikwels minder dringend en met ’n kleiner impak as “harde” vaardighede beskou. Die “harde” vaardighede van die sakewêreld is konkreet, dit kan gemeet en getoets word; en word verkry deur opleiding, opvoeding en direkte ondervinding. Die “sagte” vaardighede daarenteen is dikwels nie gebonde aan tegniese opleiding nie en is moeiliker om te kwantifiseer. Sagte vaardighede is persoonlike en interpersoonlike vaardighede wat nodig is om menslike verhoudings te navigeer. Maar daar is niks “sag” aan interpersoonlike vaardighede nie, inteendeel dié soort vaardighede is moeiliker om te bemeester as tegniese handigheid. Om leierskap as ’n “sagte” vaardigheid te sien, ondermyn die ingewikkelde mengelmoes van oordeel, menseverhoudings, veerkragtigheid en selfkennis wat nodig is om onvoorspelbare en riskante besluite te neem en menslike verwagtinge te bestuur. Leierskap is nie net ’n enkele vaardigheid nie – dis so genuanseerd soos ’n “trifle”-poeding met bietjie soetwyn in. Waarom?1. Leiers lei mense, nie masjiene nie. Mense het nie algoritmes en moederborde nie. Hulle het emosies, vooroordele, motiverings, behoeftes, ambisies, onsekerhede en verskillende waardes. Masjiene bly dieselfde, mense nie. 2. Leiers moet teenstrydighede balanseer. Hulle moet na ander kan luister, maar ook besluite kan neem. Hulle moet nederig maar oortuigend wees. Hulle moet mense aanspoor, maar ook resultate lewer. Om die balans te laat wissel, kan kredietwaardigheid inboet. Daar word immers dikwels van leiers verwag om almal tevrede te hou, wat onrealisties en onmoontlik is. 3. Leiers is altyd in die soeklig. Wat jy doen en sê, en nié doen en sê nie, word aanhoudend geëvalueer. Jou foute word al te maklik oor en oor deur daardie groot klok gelui. 4. Leiers moet besluite maak in onseker tye. Dis selde dat ’n besluitnemer altyd al die beskikbare inligting het. Niemand weet wat in die toekoms gaan gebeur nie en tog moet besluite oor mense en maatskappye geneem word. 5. Toerekenbaarheid sonder absolute beheer. Leiers word verantwoordelik gehou vir uitkomste van besluite, ten spyte daarvan dat verskeie faktore buite hul beheer is. Dié soort druk kan enige leier emosioneel uitput.6. Emosionele ladings. Leiers moet dikwels hul eie stres, konflik en probleme hanteer, asook dié van die werknemers onder hulle en die seniors bo hulle. Emosionele veerkragtigheid word tot die uiterste beproef.7. Voortdurende aanpassing. Mense, kulture en organisasies verskil. Wat vir een werk, werk nie vir ’n ander nie. Leiers funksioneer dikwels buite hul eie gemaksones. Studies het getoon dat 26% van uitvoerende leiers simptome van kliniese depressie toon, teenoor 18% van die algemene werksmag. Bykans die helfte van uitvoerende beamptes voel eensaam en geïsoleerd en 61% van hulle glo dit beïnvloed hul werksprestasie. Individue met veral onbehandelde kliniese depressie het ’n 25 keer groter risiko van selfdood. Vergelyk dit met die sterfte risiko van die gevaarlikste sport, naamlik BASE-spronge: 1 uit 2 317 of 0,043%. Dan besef mens: Leierskap is nie vir sissies nie. Dis tyd dat ons leierskap sien vir wat dit is: Moeilik soos oorlewing in die woestyn, taai soos ’n geveg tussen ’n ratel en ’n ratelslang en ’n opdraande pad na die pieke van Brukkaros. Leiers se spiere is nie sag nie, dis van staal en hakiesdraad aanmekaar geswys!* Annemarie Schullenbach is ’n navorsings-, besigheids- en bemarkingskonsultant met ’n meestersgraad in besigheidsleierskap en veranderingsbestuur van die Namibië Universiteit vir Wetenskap en Tegnologie. Sy het meer as 20 jaar se professionele ondervinding in die private en openbare sektor, in leierskap, strategie en navorsingsbepaalde belangstellingsvelde.– anniedjv13@gmail.com* Beste lesers, keuring vir die publikasie van WhatsApp, briewe en alle ander lesersbydraes berus by Republikein. Klagtes oor die diens van private besighede word eers aan die onderneming vir reaksie voorgelê. Die menings van ons lesers en rubriekskrywers verteenwoordig nie noodwendig die standpunt van Republikein nie. Republikein is ’n lid van die Redakteursforum van Namibië (EFN) en onderskryf die etiese kode vir die Namibiese media soos toegepas deur die media-ombudsman.

Leierskap vir leke – Niks sag aan spiere van staal

Kommentaar

Republikein 2025-08-25

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Leierskap vir leke – Niks sag aan spiere van staal

Kommentaar

Republikein 2025-08-25

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie