Leierskap vir leke – Die kuns van die oorlog

“Wanneer die generaal swak is en geen gesag het nie; wanneer sy bevele nie uitdruklik en verstaanbaar is nie. . . is die gevolg algehele wanorde.” – Sun Tzu, Chinese militêre strateeg en filosoof.

Die grootste toets vir enige leier is ongetwyfeld die voorkoms van konflik. Om ’n leier te wees in ’n land van melk en heuning, waar alle volgelinge tevrede en voldaan hul lewens voortsit, is nou nie juis iets om oor huis toe te skryf nie. Maar ’n leier se ware kleure spring klokhelder na vore wanneer die spreekwoordelike wapens opgeneem word en melk en heuning in bloed en sweet verander. Oorweeg nou maar die drieledige stryd tussen Donald Trump, Wolodimir Zelenski en Wladimir Poetin – elke leier het hul eie volgelinge, hul eie doelwitte en hul eie risiko’s. Elke leier se navolgers glo húl leier is die een wat die sinvolste en kragdadigste optree. In tye van konflik, hetsy in sport, besigheid of politiek, is daar altyd Sun Tzu se insigte om op terug te val:

1. Wysheid en strategie. Sun Tzu het gesê as jy jou vyand ken, en jy ook jouself ken, jy nie die uitkoms van 100 gevegte hoef te vrees nie. Suksesvolle leiers dink strategies, verwag die onverwagse en reageer sonder huiwering. Goeie leiers maak nie net staat op hul eie emosionele intelligensie nie, maar hulle neem ook die kennis van die res van die span in ag.

2. Integriteit en vertroue. Die beste leiers lei deur die voorbeeld te stel en die daad by die woord te voeg. Hulle voldoen self aan verwagtinge wat hulle ook van hul navolgers het en lei deur respek eerder as vrees en geweld. Vir Sun Tzu is dit belangrik dat leiers die suksesse en die winste van die stryd ook met die volgelinge deel.

3. ’n Spanbenadering. Sun Tzu sê navolgers moet nie toegelaat word om rusteloos en wantrouig te raak nie, want dit verswak die groep. Volgens hom sal volgelinge wat één met hul leier is, die leier deur enige stryd volg. Leiers kan net sukses behaal wanneer elke lid van die span ontwikkel word en wanneer die span se “energie” gekoördineerd is. Hy vergelyk die energie en gedrewenheid van die span met ’n ronde klip want teen ’n berg afrol. As hulle eers aan die gang kom, is daar geen keer!

4. Aanpasbaarheid. Sun Tzu weet dat in enige stryd of konflik, die omstandighede en die gedrag van ander onvoorspelbaar is. Selfs wanneer ’n leier reeds ’n strategie uitgelê het, kan ’n mens nie veranderende omstandighede ignoreer nie. Leiers is altyd gereed om hul taktiek aan te pas, hulle is oop vir nuwe idees en reageer vinnig op verandering.

5. Oorweging en insig. Onderliggend aan Sun Tzu se strategiese fokus, erken hy dat kennis die kern van suksesvolle oorlogvoering is. Hy beskou ’n goed berekende aanval, soos van ’n valk of ’n weerligstraal, as belangrik, maar beklemtoon dat elke leier eers moet weet waar die opposisie se sterk- en swakpunte lê (en natuurlik ook hul eie). Leiers moet veel eerder kan “dink” as “baklei” en besluite maak wat op data gebaseer is.

Maak nie saak watter soort span gelei moet word nie, wanneer konflik dreig, sal goeie leiers:

* Deur duidelike bevele en gefokusde besluitneming, wanorde met orde vervang;

* Vertroue skep deur weldeurdagte besluite te maak wat op inligting en kennis gebaseer is;

* Diep binne hulself en hul span delf om balans te bewerkstellig;

* In die moraal en energie van die span belê deur elke lid se rol te erken;

* Nooit die opponent onderskat nie en altyd gereed wees om planne en aksies aan te pas.

Soos oorlogvoering, is leierskap ook ’n kuns en die uitsonderlikste van leiers sal geoordeel word aan hoe suksesvol hulle hul volgelinge deur konflik gelei het.

*Annemarie Schullenbach is ’n navorsings-, besigheids- en bemarkingskonsultant met ’n meestersgraad in besigheidsleierskap en veranderingsbestuur van die Namibië Universiteit vir Wetenskap en Tegnologie. Sy het meer as 20 jaar se professionele ondervinding in die private en openbare sektor, in leierskap, strategie en navorsingsbepaalde belangstellingsvelde.

– [email protected]