SA renosters vrek op ’n streep in Tsjad

Elise Tempelhoff

Van die ses swartrenosters (Diceros bicornis) wat in Mei tydens ’n hervestigingsoperasie vanaf Suid-Afrika na die Zakouma Nasionale Park in Tsjad gebring is, is daar nou net twee oor.

Dit kom nadat veldwagters die naweek op die karkasse van nog twee renosters afgekom het.

Daar is nou net twee renosterkoeie van die oorspronklike vier koeie en twee bulle in Tsjad oor.

African Parks en die departement van omgewingsake het Dinsdag in ’n gesamentlike verklaring gesê die oorsaak van die renosters se dood is nog nie vasgestel nie, maar “alle tekens” dui daarop dat die diere nie by hul nuwe omstandighede kon aanpas nie en dat hulle nie wou vreet nie.

Albi Modise, woordvoerder van die departement, het gesê die Suid-Afrikaanse regering het vroeër ’n ooreenkoms met die regering van Tsjad aangegaan om 20 swartrenosters in die land te hervestig.

“Ons het ná hierdie voorvalle besluit om geen verdere renosters Tsjad toe te stuur nie. Ons is nog glad nie seker wat die oorsaak van hul dood is nie. Hulle is beslis nie gestroop nie,” het Modise gesê.

Bewaringsbewustes in Suid-Afrika, waaronder ’n wildveearts wat nie sy naam genoem wil hê nie, het die dood van die vier swartrenosters as “’n tragedie” bestempel. Die diere is op die Internasionale Bewaringsunie se lys van kritiek bedreigde spesies.

ONDERVOED

Die groep van ses swartrenosters is aan die begin van die jaar in ’n nasionale park in die Nood-Kaap gevang en daarna na die Addo-olifantpark in die Oos-Kaap gebring waar hulle vir drie maande in ’n boma aangehou is. Hulle is op 4 Mei verdoof vir die 15 uur lange vlug na Zakouma. Hulle is in Zakouma vir twee maande in ’n boma en daarna vir ’n maand in ’n bewaringsgebied aangehou, voordat die heining laat sak is.

Luidens die verklaring wil dit voorkom asof die diere vrek is van die honger.

Netwerk24 verneem veldwagters in Zakouma het bevind die diere het nie aan die akasias in Zakouma gevreet nie. Swartrenosters is blaarvreters en akasiablare is hul stapelvoedsel.

Verskeie bloedtoetse en weefselmonsters is na ’n laboratorium in Suid-Afrika gestuur in ’n poging om vas te stel wat die dood van die diere veroorsaak het. Voorlopige histopatologiese uitslae dui daarop dat die swartrenosters nie aan ’n aansteeklike siekte vrek is of dat hulle enige giftige plante gevreet het nie.

Die bloedtoetse het wel gewys die diere is aan parasitiese protosoa blootgestel. Dit is moontlik deur tsetsevlieë aan hulle oorgedra. Die owerhede meen egter nie dat dit hul dood kon veroorsaak nie.

Dit wil voorkom asof die swartrenosters ondervoed was, wat ’n aanduiding daarvan kan wees dat hulle nie by hul nuwe omgewing kon aanpas nie. Vloeistof van hul brein en rugmurg is ook vir ontleding weggestuur.

’n Span veeartse wat gereeld met swartrenosters werk, het voorgestel dat die oorblywende twee koeie gevang en in ’n boma gehou word sodat hulle dag en nag dopgehou kan word. Een van hulle is reeds gevang.

’n Veearts van Sanparke is nou ook na Tsjad gestuur om die twee oorblywende renosters te monitor.

Die regerings van Tsjad en Suid-Afrika, en Sanparke en African Parks werk nou saam om vas te stel waaraan die vier renosters vrek is en om te verseker dat die oorblywende twee oorleef.

Tsjad was voorheen die tuiste van sowel swart- as witrenosters. Die laaste swartrenoster is in 1972 in Zakouma gesien. – Netwerk24