Plant groente vir 'n beter lewe

'n Man in die Goreangab- informele nedersetting met 'n passie vir landbou het 15 huishoudings geïnspireer.
Tanja Bause
Tanja Bause – Mnr. Jesaja Shipingana (40) is 'n man met 'n passie vir plant, landbou, voedselsekuriteit, volhoubaarheid en om selfversorgend te wees.

Hy het in 2017 in Windhoek se informele nedersetting Goreangab begin om mense in sy gemeenskap aan te moedig en te inspireer om met hul eie groentetuine op hul erwe te begin.

Vandag is daar meer as 15 sinkhuise met hul eie tuine waar onder meer spinasie, bone, soetrissies, groen rissies, patats, soetpatats, tamaties en mielies geplant word. Vrugtebome soos koejawel, lemoen, mango en appel word ook geplant.

Shipingana se liefde vir landbou is op skool in die Erakana-nedersetting in die verre noorde van die land gekweek.

“Ek het in graad 9 'n landbou-onderwyser van die Caprivistreek (nou Zambezi) gehad wat so baie inheemse kennis van landbou gehad het en die liefde vir plant in my gesaai het.”

Hy het nog altyd 'n tuin by sy huis gehad.

”Ek is passievol oor my tuin. Wanneer ek kwaad, moeg óf gestres is, gaan ek na my tuin. Plante hou daarvan as jy met hulle gesels en ek sit in my tuin en praat met hulle tot ek beter voel.”

Volgens Shipingana kan die Goreangab Backyard Gardening – Fighting Food Insecurity-projek baie goed doen en verandering in die land bring.

“Kyk net na wat die mense in Goreangab vermag het. Hulle het self met pikke en grawe in die klippe 'n tuin gemaak en met sand opgevul. Die waterput is op 'n ander koppie – sowat 150 m verder – geleë, maar dit keer niemand nie. Ek het daagliks 34 dromme met 25 liter water vir my tuin aangedra. Ek het onlangs 'n tuinslang gekoop en dit maak my lewe baie makliker, maar baie van die ander tuiniers dra nog steeds daagliks hulle water aan.”

Shipingana het briewe aan ver­skeie mense in die regering en die Windhoekse munisipaliteit geskryf en hulle uitgenooi om die projek te kom besoek.

“As ons grond vanaf die regering of munisipaliteit kan huur om tuine aan te lê, kan ons selfversorgend word en voedselsekuriteit bevorder en ons kan armoede, wanvoeding en hongersnood bekamp. Ons kan werk verskaf en geslagsgeweld bekamp. Wanneer mense die hele dag op die landerye werk, sal hulle te moeg wees om nog te wil baklei. Mense is gefrustreerd. Daar is niks om te eet nie, daar is niks om te doen nie; daar is net niks nie. Gee ons grond om te huur en ons kan 'n verskil maak.”

Hy het meer as 'n maand later nog geen antwoorde op sy briewe en uitnodigings ontvang nie.

“Niemand het eers gesê dat hulle die uitnodiging ontvang het nie.”



GEMEENSKAP

Mnr. Joseph Nghivafe (40) spog ook met 'n tuin rondom sy sinkhuis.

“Ek het vir Jesaja dopgehou en besluit dit is iets wat ek ook kan doen. Ek het hom genader en hy het vir my gehelp en geleer. Ek het 'n appel geëet en besluit om die pitte te saai en nou het ek talle appelbome op my erf. Ek het ook ander saailinge soos papaja, koejawel, lemoen en moringa wat ek verkoop. Ek is nie 'n opgevoede man nie, graad 8 is my laaste skooljaar, maar ek kan kos kweek en my familie onderhou,' het hy gesê.

Mnr. Hendrik Gabriel (33) plant nie net groente nie, maar ook blomme en struike omdat hy van plante hou.

“Hier is baie jeugdiges wat kan werk en groente plant. Ons vra die regering vir grond om dit te kan doen. Ons soek nie grond van hier tot in Tsumeb nie, ons soek net 'n paar hektaar. Ons kan die land bewerk en diegene wat nie produseer of werk nie moet gaan en ander kan in hul plek kom. Ek verkoop my groente aan die mense van die omgewing teen baie goedkoop pryse omdat hulle almal hier rond nie baie geld het nie,” het Gabriel gesê.

“As ons dit op die klipperige berg sonder die regte gereedskap kan doen, dink net want ons kan doen as ons die kans gegun word,” het Shipingana gesê.
[email protected]


FOTO
Die tuiniere mnre. Hendrik Gabriel, Jesaja Shipingana, Joseph Nghivafe en me. Maria Phillipus by die tuin van Gabriel in die Goreangab informele nedersetting. Foto Tanja Bause

Kommentaar

Republikein 2024-04-26

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Currency: GBP to NAD 23.52 | EUR to NAD 20.2 | CNY to NAD 2.61 | USD to NAD 18.85 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.85 | USD to ZMW 26.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 346.85/OZ UP +0.69% | Copper US$ 4.55/lb UP +0.83% | Zinc US$ 2 886.60/T UP 1.13% | Brent Crude Oil US$ 89.21/BBP UP +0.35% | Platinum US$ 913.23/OZ DOWN -0.0029 Sport results: Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Weather: Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.52 | EUR to NAD 20.2 | CNY to NAD 2.61 | USD to NAD 18.85 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.85 | USD to ZMW 26.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 346.85/OZ UP +0.69% | Copper US$ 4.55/lb UP +0.83% | Zinc US$ 2 886.60/T UP 1.13% | Brent Crude Oil US$ 89.21/BBP UP +0.35% | Platinum US$ 913.23/OZ DOWN -0.0029