PDM dreig met verkiesingsboikot

Die Popular Movement for Democracy (PDM) dreig om verkiesings te boikot as elektroniese stemtoerusting sonder ‘n verifieerbare papierrekord in aanstaande jaar se verkiesings gebruik word.

Die dreigement kom ná ‘n hoëvlak-afvaardiging van die PDM onlangs ‘n vergadering met die Verkiesingskommissie van Namibië (ECN) belê het. Die ECN is by die vergadering oor hierdie voorneme van die PDM ingelig.

Volgens ‘n verklaring wat die president van die PDM, mnr. McHenry Venaani, uitgereik het, is die party ontevrede met die manier waarop die ECN in die verlede verkiesings behartig het, omdat dit oënskynlik ten gunste van die uiteindelike wenners was.

Die party is ook van mening dit is beter om hulle stem te laat hoor voordat verkiesings gehou word, eerder as om ná afloop daarvan daaroor te kla.

Volgens Venaani maak die gewysigde kieswet, Wet No. 5 van 2015, voorsiening dat elektroniese stemtoerusting slegs gebruik kan word met ‘n papierrekord wat later nagegaan kan word.

Hy wys daarop dat selfs Indië, waar Namibië se elektroniese stemtoerusting aangekoop is, probleme met die toerusting uitgewys het. Die PDM bevraagteken ook die gebruik van Indiese deskundiges om opleiding met die toerusting te voorsien.

“Hierdie masjiene word nie deeglik deur ervare en kundige deskundiges ondersoek en nagegaan tydens die vervoer en toekenning van toerusting aan stempunte oor die hele land nie. Die sogenaamde verifiëring word net deur ‘n handjievol individue gedoen wat nie die tegniese kundigheid het oor hoe hierdie masjiene gebruik word nie," sê Venaani.

Die PDM het ook ‘n beroep op alle belanghebbendes in die verkiesingsproses gedoen om die gebruik van die masjiene te veroordeel.

“Die wet maak die voorwaardes vir die gebruik van hierdie maniere baie duidelik, maar die ECN hou hulle blind daarvoor. Die gebruik van hierdie toerusting sonder ‘n verifieerbare papierrekord kom op kullery met verkiesings neer,” sê Venaani.

Die party het aangedui die besluit om nie aan die tussenverkiesing in Ncuncuni deel te neem nie, hou regstreeks verband met die gebruik van elektroniese stemtoerusting.

Tydens die vergadering van die PDM-afvaardiging en die ECN, het die ECN wel erken daar was in die verlede ernstige wanadministrasie.

“Die voorsitter van die ECN, adv. Nontemba Tjipueja, het erken dat hulle in sommige gebiede misluk het om regverdige verkiesings te verseker en dat menslike foute gemaak is. Die ECN sê egter in teenstrydige uitlatings dat elektroniese stemtoerusting met ‘n verifieerbare papierrekord kom, maar dat dit nie gebruik kan word nie. Hulle het later gesê toegang tot die papierrekord kan slegs met ‘n hofbevel gekry word,” lui die verklaring.

TE MIN STEMPUNTE

Die party maak ook kapsie oor te min stempunte oral oor die land.

Die PDM eis ook dat partyagente toegelaat word om deel van die verifiëringsproses asook die tel van stemme en die publikasie van die finale uitslae te wees.

“Ons het kennis geneem dat in die vorige verkiesings sommige kiesafdelings se uitslae tot nou nog nie gepubliseer is nie, al is die party bekend gemaak wat die oorwinning behaal het,” sê Venaani.

Om hierdie rede behoort daar toegang tot die verifiëringsentrum deur vertroude partyagente te wees ten einde deursigtigheid te verseker. Tydens die vergadering het die PDM alternatiewe voorstelle om meer doeltreffendheid in die kiesproses te verseker aan die hand gedoen.

Volgens die verklaring het die ECN erken daar was in die verlede ondoeltreffendheid. Gevolglik is die PDM hoopvol dat daar in komende verkiesings ‘n verbetering sal wees.

'POLITIEKE AKTIVISTE'

Die PDM het ook kommer uitgespreek omdat die ECN in die verlede kiesbeamptes aangestel het wat polities aktief is, meestal vir die regerende party.

Dit bring die geloofwaardigheid van verkiesings volgens hulle in die gedrang.

Die ECN het dit erken, wat die PDM verwelkom het. Die ECN het volgens die verklaring onderneem om in die toekoms nie polities aktiewe mense was kiesbeamptes te werf nie.

Die gebruik van staatsamptenare as kiesbeamptes is ook deur die PDM veroordeel.

Die ECN het op sy beurt onderneem om voorspraak te maak vir die werwing van voltydse kiesbeamptes om te verseker dat verkiesings vlot verloop.

BUITELANDERS

Volgens die PDM was daar in die verlede verskeie gevalle waar buitelandse burgers, veral Angolese, in Namibiese verkiesings gestem het.

“Hierdie voorvalle is aan die ECN bekend. Ons het dit baie duidelik gemaak dat wanadministrasie van verkiesings in sommige lande tot oorlog en bloedvergieting gelei het. Dit is belangrik dat die ECN ‘n neutrale rol speel en ‘n waarlik onafhanklike liggaam is,” sê Venaani.

INTELLIGENSIEBEAMPTES

Nog ‘n bron van kommer vir die PDM is die teenwoordigheid van intelligensiebeamptes en ander veiligheidsbeamptes van baie belangrike persone in die strategiese kantore van die ECN voor die aankondiging van die uitslae.

Die PDM sê die party beskik oor bewyse hiervan.

Dit het meegebring dat die party moontlike manipulasie en intimidasie van ENC-beamptes vermoed. Die party sê in die verlede is die verkiesingsuitslae aanvaar ten einde vrede en stabiliteit in die land te verseker. Dis nie te sê die party weet nie wat werklik gebeur het nie.

“Ons doen gevolglik ‘n beroep op die ECN om by die reëls te hou, en vrye en regverdige verkiesings te verseker. Ons moedig hulle aan om te leer en maatstawwe van goeie praktyke van elders in Afrika te aanvaar. Die gevolge van sekere aksies moet deur burgerlike beoordelings gemeet te word, soos in sommige lande die geval is. Ons sal by die ECN betrokke wees ten einde te verseker hulle voldoen aan die reëls,” lui Venaani se verklaring.