Ons taal
Haikoe en senryu
Hallo Ma
Die swarthaak staan vol in die blom. Dis lente by ons. Het Ma-hulle seisoene daar waar Ma woon? En het julle steeds maande? Twaalf van hulle soos by ons? Ma, vir my wat nog deur ’n spieël in ’n raaisel kyk, het die persepsie van die hemel noodwendig verander. Die heelal is soveel groter as wat ek aanvanklik gedink het dat die hemel tog eenvoudig net nie die klein stukkie blou lug bo my kop kan wees – soos ek aanvanklik gedink het nie? Maar, terug na my storie:
Die swarthaak se stoffie ligstraaltjies wat oopgebars het, is by uitstek materiaal vir ’n haikoe. Ma, dalk het Ma-hulle destyds nog nie van die haikoe en sy maatjie, die senryu geleer toe Ma in 1940 in Stellenbosch was nie. Dit is ’n digvorm van Japannese oorsprong en word opgebou uit drie kort, rymlose reëls van 5, 7 en dan weer 5 lettergrepe elk. Gewoonlik word ’n natuurstemming uitgebeeld - soos die swarthaak se blommetjie. Die senryu het weer te make met mense en verhoudings en nie ’n natuurbeeld nie. Daar is ook plek vir humor, maar dan met deernis. Die haikoe en senryu verg besondere bedrewenheid, want van die digter word verrassende seggingskrag en uiters gekonsentreerde poësie binne net 17 klankgrepe vereis.
Ma, blykbaar het ’n Nederlander hierdie tipe versvorm eerste aan die res van die wêreld bekend gestel, hoewel hy nie by die aantal lettergrepe gehou het nie. Die VOC-amptenaar Hendrik Doeff (1764-1837) het op Dejima in Japan die volgende geskryf:
Laat mij je armen,
snel als bliksemschichten lenen
als hoofdkussen op mijn reis.
Ma, baai Ma, en Ma, leen my jou arms as ’n rusplek vir my hoof op my aardse reis?
Jou klimmeit.
Dr. Chrisna Beuke-Muir
Vakgroep Afrikaans
Universiteit van Namibië
[email protected]
Die swarthaak staan vol in die blom. Dis lente by ons. Het Ma-hulle seisoene daar waar Ma woon? En het julle steeds maande? Twaalf van hulle soos by ons? Ma, vir my wat nog deur ’n spieël in ’n raaisel kyk, het die persepsie van die hemel noodwendig verander. Die heelal is soveel groter as wat ek aanvanklik gedink het dat die hemel tog eenvoudig net nie die klein stukkie blou lug bo my kop kan wees – soos ek aanvanklik gedink het nie? Maar, terug na my storie:
Die swarthaak se stoffie ligstraaltjies wat oopgebars het, is by uitstek materiaal vir ’n haikoe. Ma, dalk het Ma-hulle destyds nog nie van die haikoe en sy maatjie, die senryu geleer toe Ma in 1940 in Stellenbosch was nie. Dit is ’n digvorm van Japannese oorsprong en word opgebou uit drie kort, rymlose reëls van 5, 7 en dan weer 5 lettergrepe elk. Gewoonlik word ’n natuurstemming uitgebeeld - soos die swarthaak se blommetjie. Die senryu het weer te make met mense en verhoudings en nie ’n natuurbeeld nie. Daar is ook plek vir humor, maar dan met deernis. Die haikoe en senryu verg besondere bedrewenheid, want van die digter word verrassende seggingskrag en uiters gekonsentreerde poësie binne net 17 klankgrepe vereis.
Ma, blykbaar het ’n Nederlander hierdie tipe versvorm eerste aan die res van die wêreld bekend gestel, hoewel hy nie by die aantal lettergrepe gehou het nie. Die VOC-amptenaar Hendrik Doeff (1764-1837) het op Dejima in Japan die volgende geskryf:
Laat mij je armen,
snel als bliksemschichten lenen
als hoofdkussen op mijn reis.
Ma, baai Ma, en Ma, leen my jou arms as ’n rusplek vir my hoof op my aardse reis?
Jou klimmeit.
Dr. Chrisna Beuke-Muir
Vakgroep Afrikaans
Universiteit van Namibië
[email protected]
Kommentaar
Republikein
Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie