Mediese sorg: u2018Die robotte is klaar hieru2019
Mediese sorg: u2018Die robotte is klaar hieru2019

Mediese sorg: ‘Die robotte is klaar hier’

Elvira Wood – Mense wat bekommerd is oor wat gaan gebeur wanneer robotte mediese sorg oorneem, leef in die verlede...

“Die vierde nywerheidsrevolusie en robotte is nie op pad nie, hulle is klaar hier.”

Dit is die boodskap van prof. Mashudu Tshifularo, hoof van oor-, neus- en keel-chirurgie by die Steve Biko- Akademiese Hospitaal in Pretoria. Hy het Woensdag in Durban gepraat op die mediese fonds vir staatsamptenare (Gems) se jaarlikse seminaar.

Tshifularo het in Maart vanjaar mediese geskiedenis gemaak toe hy die eerste bio-identiese 3D-gedrukte middeloorbeenoorplanting ter wêreld gedoen het.

“Kyk net hoe gebruik mense tegnologie om hulself gesond te hou. Hoeveel van julle dra ’n slimhorlosie wat vir jou wys hoeveel treë jy al vandag gegee het?” het hy aan die gehoor gevra.

“Hoeveel van julle kan hiersonder klaarkom?” het hy gevra terwyl hy na sy slimfoon wys.

’n Slimhorlosie of fiksheids-app is dalk nie wat mense as ’n “robot” beskou nie, maar dit is ’n goeie voorbeeld van hoe sentraal tegnologie reeds in die gesondheidsektor staan.

Daar hoef ook nie ver gesoek te word na voorbeelde van meer konvensionele “robotte” in Suid-Afrikaanse hospitale nie.

Tshifularo sê die Steve Biko-hospitaal se “robotapteker” is ’n goeie voorbeeld. “Voorskrifte word regstreeks aan dié robot gestuur, wat dan die medisyne vir die pasiënt kry. Dit maak die proses van medisyneverskaffing baie vinniger en doeltreffender.”

Moontlikhede

Tegnologie soos 3D-drukkers, robotte en kunsmatige intelligensie skep talle geleenthede vir die gesondheidsektor.

“Dink net, in die toekoms sal jou kind kan kies hoe sy of haar medisyne moet lyk. Hou jou kind van hondjies? Dan word die medisyne in hondjievorm gedruk. Hou sy van skoenlappers? Dan word skoenlappers gedruk en boonop in ’n geur waarvan die kind hou,” voorspel hy.

Tshifularo sê tegnologie wat reeds gebruik word en ’n toenemend groter rol kan speel, is onder meer 3D-drukkers, hommeltuie, robotte en gesentraliseerde databasisse.

Die Suid-Afrikaanse Nasionale Bloeddiens gebruik reeds hommeltuie om bloed en bloedprodukte af te lewer.

3D-drukkers kan ’n groot rol speel om prostese vinnig en pasmaak te vervaardig.

Uitdagings

Die gebruik van tegnologie bied egter ook groot uitdagings vir die gesondheidsektor, onder meer ten opsigte van etiese vraagstukke.

Dit sluit in:

· As ’n pasiënt inligting aan een dokter gee, mag daardie dokter dit sonder toestemming na ’n ander dokter stuur, selfs al is dit vir konsultasiedoeleindes?

· Tegnologie kan gebruik word om genetika aan te pas, wat ouers byvoorbeeld in staat sal stel om hul babas te “ontwerp” om ’n spesifieke voorkoms te hê.

· Die gebruik van hommeltuie om byvoorbeeld mediese toerusting, bloed en medisyne af te lewer is tot groot voordeel van die gesondheidsbedryf, maar wat gebeur as hierdie hommeltuie onderskep word?

· Nuwe tegnologie kan gebruik word om biologiese wapens mee te ontwerp. Hoe gaan dit beheer word?

· Hoe gaan data beskerm word? Tshifularo sê in 2016 is 16 miljoen pasiënte se data in ’n kuberaanval gesteel. – Netwerk24

Kommentaar

Republikein 2024-04-26

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Currency: GBP to NAD 23.41 | EUR to NAD 20.08 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.77 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.01 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.76 | USD to ZMW 26.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 332.39/OZ UP +0.07% | Copper US$ 4.51/lb UP +0.01% | Zinc US$ 2 835.00/T DOWN -0.68% | Brent Crude Oil US$ 88.54/BBP DOWN -0.0039 | Platinum US$ 908.94/OZ DOWN -0.0076 Sport results: Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Weather: Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.41 | EUR to NAD 20.08 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.77 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.01 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.76 | USD to ZMW 26.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 332.39/OZ UP +0.07% | Copper US$ 4.51/lb UP +0.01% | Zinc US$ 2 835.00/T DOWN -0.68% | Brent Crude Oil US$ 88.54/BBP DOWN -0.0039 | Platinum US$ 908.94/OZ DOWN -0.0076