NBC-base ‘kry vet(ter) salaristjeks’

Bestuurders by die Namibiese Uitsaaikorporasie (NBC) is tot N$750 000 bo die goedgekeurde vergoedingsvlakke betaal, in stryd met die Wet op die Bestuur van Staatsondernemings van 2019 en sonder die vereiste toestemming van die betrokke minister, het die ouditeur-generaal, Junias Kandjeke, onthul.Hierdie bevinding word uiteengesit in NBC se ouditverslag vir die finansiële jaar wat op 31 Maart 2023 geëindig het. Kandjeke het opgemerk as gevolg van die belangrikheid van die kwessies wat in die paragraaf oor die basis vir ongunstige ouditmening uiteengesit word, die finansiële state nie ’n ware en billike beeld van NBC se finansiële posisie soos op 31 Maart 2023 bied nie, asook nie van sy finansiële prestasie en kontantvloei nie. Dié gevolgtrekking is gebaseer op die Internasionale Finansiële Verslagdoeningstandaarde (IFRS) en die Wet op die Namibiese Uitsaaikorporasie, 1991 (Wet Nr. 9 van 1991).“Die ouditeure het opgemerk sommige bestuurslede is N$750 698 bo die vergoedingsvlak vergoed, soos ingevolge Artikel 4 van die Wet op die Bestuur van Staatsondernemings, 2019 (Wet Nr. 1 van 2019). “Dié wet bepaal dat die vergoeding en ander diensvoordele van die uitvoerende hoof en ander bestuurspersoneel van ’n staatsonderneming deur die raad van die staatsonderneming bepaal moet word met die toestemming van die betrokke minister, met inagneming van enige riglyne wat deur die minister kragtens Artikel 4 neergelê is. “[NBC] het nie die minister se toestemming verkry soos vereis deur die wet nie,” het Kandjeke geskryf.VERLOFBEPALING ONDER LOEPDie ouditeur-generaal het verder opgemerk dat NBC se menslikehulpbronbeleid personeel toelaat om tot 90 verlofdae na die volgende siklus oor te dra. “Die korporasie het egter slegs voorsiening gemaak vir verlofdae van tot 45 dae gebaseer op ’n [NBC]-aansoek wat hangende is vir ’n wettige verklaring deur die arbeidskommissaris aan die einde van die jaar. “Tog het die korporasie nie die beleid verander vir die vereffening van verlofdae van tot ’n maksimum van 90 dae by beëindiging van diens of aftrede soos op die verslagdatum nie,” het hy bygevoeg.Die relevante IFRS-standaard bepaal dat die bedrag wat as ’n voorsiening erken word, die beste beraming van die uitgawes moet wees wat nodig is om die huidige verpligting aan die einde van die verslagtydperk te vereffen. Die beste beraming van die uitgawes wat nodig is om die huidige verpligting te vereffen, is die bedrag wat ’n entiteit rasioneel sou betaal om die verpligting aan die einde van die verslagtydperk te vereffen of om dit op daardie tydstip aan ’n derde party oor te dra.WAARDEDALINGDie verslag het ook aangedui dat NBC begroot het vir toekomstige bedryfsverliese en netto kontantuitvloei, maar versuim het om ’n waardedalingsassessering van sy nie-finansiële bates ter waarde van N$245 miljoen (2022: N$232 miljoen) uit te voer, soos kragtens Internasionale Rekeningkundige Standaarde (IAS) 36 paragraaf 14 vereis word nie.“Gevolglik kon die ouditeure nie voldoende toepaslike ouditbewyse verkry oor die verhaalbare bedrag van die NBC se nie-finansiële bates met ’n boekwaarde van N$245 miljoen (2022: N$232 miljoen) ingevolge IAS 36 paragraaf 14 nie.“Dié paragraaf bepaal dat: bewyse uit interne verslagdoening wat aandui dat ’n bate waardedaling kan ondergaan, die bestaan insluit van werklike netto kontantvloei of bedryfswins of -verlies wat uit die bate voortvloei wat aansienlik swakker is as dié wat begroot is, ’n beduidende afname in begrote netto kontantvloei of bedryfswins, of ’n beduidende toename in begrote verlies wat uit die bate voortvloei; of bedryfsverliese of netto kontantuitvloei vir die bate, wanneer huidige periodebedrae saamgevoeg word met begrote bedrae vir die toekoms.”STAATSUBSIDIESIn ’n ander bevinding het die ouditeure die hantering van bedryfsubsidies wat van die regering ontvang is, uitgelig. Volgens die verslag het NBC subsidies van N$372 miljoen in 2023 en N$334 miljoen in 2022 van die ministerie van inligting- en kommunikasietegnologie ontvang, wat as staatsubsidies in die inkomstestaat aangeteken is, in plaas van as ekwiteit in die staat van veranderinge in ekwiteit.“Die subsidies is deur die regering gemaak terwyl hulle in hul hoedanigheid as aandeelhouers van die entiteit opgetree het. “Gevolglik kon die ouditeure nie voldoende toepaslike ouditbewyse verkry rakende die aanbieding en openbaarmaking van aandeelhouerfinansiering en die verwante finansiële state-afdelings in die jaarlikse finansiële state nie.”Kandjeke het bygevoeg die oudit het sleutelkwessies geïdentifiseer wat van die grootste belang vir die huidige finansiële tydperk was, gebaseer op sy professionele oordeel. “Hierdie kwessies is aangespreek in die konteks van die oudit van die finansiële state as geheel en in die vorming van die ouditmening daaroor, en ek verskaf nie ’n aparte ouditmening oor hierdie aangeleenthede nie,” het hy gesê.“Aandag word gevestig op die staat van die finansiële posisie, wat aandui dat die korporasie netto lopende laste van N$246 miljoen (2021: N$323 miljoen) het en nota 30 van die jaarlikse finansiële state, wat aandui dat die korporasie se vermoë om in die afsienbare toekoms as ’n lopende saak te bly handel dryf, afhanklik is van die korporasie wat voldoende hulpbronne het. “Dit is indien die regering voldoende subsidies waarborg om vir die afsienbare toekoms met besigheid voort te gaan. Die ouditmening is nie gekwalifiseerd ten opsigte van hierdie saak nie,” het hy geskryf.– nikanor@nmh-hub.com.na

NBC-base ‘kry vet(ter) salaristjeks’

Kommentaar

Republikein 2025-06-24

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

NBC-base ‘kry vet(ter) salaristjeks’

Kommentaar

Republikein 2025-06-24

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

MELD AAN

Advertensie