Die hoof van die Namibiese polisie, inspekteur-generaal Joseph Shikongo. Foto argief
Die hoof van die Namibiese polisie, inspekteur-generaal Joseph Shikongo. Foto argief

Kenners sê oor die skrapping van misdaadrekords

‘Moet deur duidelike wetgewing gelei word’
Eliot Ipinge
Die hoof van die Namibiese polisie (Nampol), inspekteur-generaal Joseph Shikongo, het bevestig gesprekke is aan die gang rakende die skrapping van misdaadrekords, ’n proses wat dit moontlik sal maak om sekere rekords te verseël of te skrap om werksgeleenthede vir gerehabiliteerde Namibiërs te verbeter.

Shikongo het die opmerking verlede week tydens ’n hoflikheidsbesoek van die Nasionale Vergadering (NV) se parlementêre staande komitee oor internasionale betrekkinge, verdediging en veiligheid gemaak. Hy het egter beklemtoon dat die finale besluit by wetgewers berus om die betrokke wetgewing te wysig.

Regskenners beklemtoon dat enige raamwerk vir die skrapping van misdaadrekords wetlik gestruktureer en deur duidelike wetgewing gelei moet word.

Die menseregteprokureur Norman Tjombe het gesê die debat oor die skrapping van misdaadrekords is van kritieke belang vir openbare beskerming en maatskaplike geregtigheid.

Hy het beklemtoon dat ernstige oortredings, soos verkragting en moord, nooit geskrap moet word nie. Geringe oortredings kan egter outomaties ná ’n voorafbepaalde tydperk verstryk.

“Winkeldiefstal vir kos ter waarde van N$100 behoort byvoorbeeld nie vir altyd op ’n persoon se rekord te bly nie en behoort beslis outomaties te verval, byvoorbeeld ná ses maande,” het Tjombe gesê.

Hy het bygevoeg dat verskillende geringe oortredings verskillende vervaltydperke kan hê, afhangende van die erns van die oortreding.

Vir oortredings nóg gering, nóg uiters ernstig, beveel Tjombe ’n formele aansoekproses aan.

Aansoekers behoort slegs in aanmerking te kom ná ’n beduidende wagtydperk, soos tien jaar vanaf skuldigbevinding, om te verseker dat die individu kon bewys dat hy/sy gerehabiliteer is.

Sy raamwerk het ten doel om die regte van individue om weer in die samelewing te integreer, te balanseer met die behoefte aan openbare veiligheid, veral in indiensneming en professionele loopbane.



OMBUDSMAN

Namibië se ombudsman, Basilius Dyakugha, het die menseregte- en loopbaanimplikasies van die handhawing van permanente misdaadrekords uitgelig.

“Misdaadrekords beïnvloed wel mense se toekoms in terme van menseregte,” het hy gesê.

Dyakugha het verduidelik selfs al het ’n persoon ’n oortreding as ’n minderjarige gepleeg, die rekord bly daar, wat toegang tot formele indiensneming en professionele loopbane beperk.

Hy het gesê daar bestaan internasionaal twee meganismes: Nie-openbaarmaking, wat rekords van institusionele toegang verseël en die skrapping daarvan, wat dit permanent verwyder.

“Nie alle misdaadrekords kan uitgewis word nie,” het Dyakugha gesê, “maar veral geringe oortredings wat op ’n jong ouderdom gepleeg is, skuldigbevindings wat deur ’n hoër hof omgekeer is, of oortredings wat kwytgeskeld is, kan kwalifiseer.”

Hy het ook beklemtoon dat wetgewing nodig is om te reguleer watter oortredings kwalifiseer, toepaslike wagtydperke te bepaal en die diskwalifikasie vir herhaalde oortreders.

Die buurland Suid-Afrika laat individue toe om aansoek te doen vir skrapping, mits hulle ’n aantal jare vanaf die datum van skuldigbevinding wag en aan ander vereistes voldoen, wat illustreer hoe gestruktureerde geskiktheid en wagtydperke rehabilitasie kan verseker terwyl openbare veiligheid beskerm word.

Kenners stem saam ’n goed gereguleerde stelsel vir die skrapping van misdaadrekords sal geleenthede vir jong of gerehabiliteerde oortreders bied om weer deel van die samelewing te word en om aanspreeklikheid en geleenthede te balanseer.

Die outomatiese verstryking van geringe oortredings, gekombineer met aansoekgebaseerde skrapping vir intermediêre oortredings, sal Namibië in ooreenstemming bring met internasionale beste praktyke en toegang tot werks- en professionele geleenthede uitbrei.

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2025-10-27

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer