Adam Hartman
Adam Hartman

’n Valse gevoel van sekuriteit

[email protected]



Daar is ’n soort stille sekuriteit in die manier waarop ons lewens aanmekaar geweef is. Jy dink nie eens meer daaroor nie. Die selfoon in jou sak is nie net joune nie – dis jou toegang tot jou geld, jou gesin, jou werk, jou herinneringe. Alles lê daarin opgesluit. En wanneer jy joune verloor, verloor jy meer as net ‘n toestel. Jy verloor ’n stuk van jouself en dalk ook van iemand anders.



My vrou se foon is gesteel. Net ’n gewone oggend, net ’n oomblik van onoplettendheid – en weg is hy. Maar dit was nie net háár foon nie. In daardie een toestel het alles van óns saamgekom: Ons e-posrekening, ons Microsoft-lisensies, ons bankbesonderhede. Sy’t haar WhatsApp, ek het myne, maar alles agter daardie toepassings is gedeel. ’n Gedeelde bestaan, ’n gedeelde digitale identiteit.



En dan begin dit. Die wagwoorde moet verander word. Die tweefaktor-verifikasie moet opgevolg word. Jy moet op ’n rekenaar inteken, jy moet op ’n ander toestel uitteken. Jy moet kyk wie toegang het, wie dalk toegang gekry het. Jy herroep toestelle, jy sluit rekeninge. Jy probeer jouself ontknoop uit ’n wêreld van drade wat jy self gespin het – draad vir draad, instelling vir instelling.



Dan kom die banke. Selfoonbankdienste. Betalings wat aan jou nommer gekoppel is. Programme wat vir gerief bedoel is, raak nou valhekke, want dit verg net een persoon met jou toestel en hulle kan, as jy nie vinnig optree nie, alles sien. Jy raak skielik bewus van presies hoe naby jou foon aan jou finansiële lewe is. Nie net die toep nie – die hele toegang.



Jy kan nie vir haar ’n nuwe toestel kry sonder om jou eie bank-toep ook aan te pas nie. Want dis één rekening. Één kaart. Één stel data.



Ons het ’n net rondom onsself geweef – nie net met tegnologie nie, maar met vertroue, met gemak, met die idee van “ons”. Wat aan my behoort, behoort aan haar. En wat aan haar behoort, raak my onmiddellik.



Maar daardie net, daardie veilige kombers van verbindings, raak ook ’n lokval wanneer iets van buite indring. Dis amper soos ’n spinnekopweb. Jy bou dit vir stabiliteit, vir struktuur en vir ondersteuning.



Maar wanneer een hoek geskud word – soos ’n foon wat gesteel word – vibreer die hele web. Die hele stelsel bewe. Alles is verbind. En in daardie oomblik voel jy hoe broos daardie verbindings regtig is.



Dis veral wanneer jy moet begin oorweeg wie toegang tot alles het dat jy besef hóé wyd jou net gespan is. ’n Ouer toestel wat dalk nog êrens rondlê, ’n ou rekenaar waarvan jy nooit behoorlik uitgeteken het nie. ’n Vergete toep wat steeds aktief is. Jy begin spore volg wat jy self nie geweet het jy gelos het nie. En jy voel nie meer soos iemand wat in beheer van jou eie lewe is nie – jy voel soos iemand wat agterna hardloop, probeer vasmaak wat reeds los is.



En intussen dreig die ongemerkte transaksie, die ongemagtigde intekening, die moontlikheid dat iets deur die krake glip. Jy kyk later met ’n vergrootglas na elke betaling. Jy stel kennisgewings in. Jy soek gerusstelling in loglêers, in SMS’e van die bank. Jou lewe verander van gemak na waaksaamheid – nie omdat jy dit verkies nie, maar omdat die wêreld dit van jou vereis.



Tog, al is dit uitputtend, bring dit ook helderheid. Jy sien watter verbindings werklik belangrik is. Jy leer wat oorbodig is, wat verouderd is, wat nie meer nodig is nie. En uiteindelik, wanneer die ergste verby is, bou jy weer op – hierdie keer met meer insig.



Jy kies met wie jy verbind is. Jy besluit hoe diep daardie verbintenisse gaan. Want jy weet nou – een breuk kan die hele struktuur laat bewe.



Ons kan nie heeltemal van die web losbreek nie. En dalk is dit ook nie die doel nie. Miskien moet ons net leer om die regte drade te span. Om versigtig te wees. Om mekaar vas te hou in hierdie ingewikkelde netwerk van deel en verbind wees. En om, selfs wanneer iets skeur, weer aanmekaar te weef – met wysheid, met sorg en met bewustheid.



– [email protected]



* Rubrieke, meningstukke, briewe en SMS’e deur lesers en meningvormers weerspieël nie noodwendig die siening van Republikein of Network Media Hub (NMH) nie. As mediahuis onderskryf NMH die etiese kode vir Namibiese media, soos toegepas deur die Media-ombudsman.

Kommentaar

Republikein 2025-06-07

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer