Wild vrek op strepe

Ronelle Rademeyer



'n Boer van 'n wildsplaas noord­oos van Otjiwarongo het reeds tussen 500 en 600 stuks wild weens die droogteramp verloor, ondanks die voer van sowat N$500 000 waarmee hy hulle aan die lewe probeer hou het.

Sy plaas het nog net 56 mm reën vir die seisoen gehad. Die gemiddelde reënval vir dié gebied is 450 mm. Dit beteken hy het maar 12,4% van die reën gekry wat normaalweg val.

“Ek boer al sedert 1993 en ons het die afgelope 26 jaar nie naastenby iets só erg beleef nie. In hierdie stadium dink ons nog nie eens aan die finansiële skade, wat meer as 'n N$1 miljoen beloop nie. Dit is uitgesluit die voer wat ons gekoop het. Wat ons nou die ergste raak, is die emosionele skade van hierdie verliese,” vertel hy en sê hy wil anoniem bly om nie die idee te wek dat hy simpatie soek nie.

Volgens hom is besprekings deur toeriste ook met sowat 30% af, wat beteken wildboere kan nie eers hierop as bron van inkomste staatmaak nie.

“'n Boer wat nou geen diere het nie is in die beste posisie. Dit is baie moeilik om diere te voer én jou somme te laat klop,” sê hy.

Sy vrou het 'n video aan Republikein gestuur waarin die wildskarkasse oor die plaas gestrooi lê.

“Hierdie is net karkasse wat ons langs die plaaspaaie opgemerk en opgelaai het. Dit is nie die diere wat in die veld gevrek het nie.”

Sy sê 'n eland, wat hulle hans grootgemaak het en wat later saam met 'n trop wilde elande geloop het, het in sy uur van nood teruggekeer huis toe.

“Ongelukkig het hy dit ook nie gemaak nie. Dit was verskriklik om die trane te sien wat teen die einde oor sy wange geloop het,” vertel sy.

Die voormalige kaptein van die Namibiese rugbyspan, Jacques Burger, sê hy is baie dankbaar vir die reën wat verlede naweek op plekke geval het.

“Baie mense is onder die indruk daar is groot verligting in die land as die reën val, maar ek wil vir julle net 'n bietjie perspektief gee van hoe dit in die Suide lyk,” sê hy in 'n videoboodskap aan Republikein en draai die foon se videokamera dan om die barre, rooi Kalahari-land­skap te wys.

Burger sê dit is moeilik om uit te gaan in die veld en jou diere dood te vind, en te sien hoe die aas­voëls in die lug bo die dooie karkasse sirkel.

Mnr. Basjan Jacobs, 'n boer van Gobabis, sê asof dit nie erg genoeg is dat die droogte boere se kontantvloei onder druk plaas nie, belemmer swak BTW-terugbetalings vanweë administratiewe oponthoude by die Ontvanger van Inkomste ook hul finansiële beplanning.

“Daar kom niks van ons pleidooie hieroor nie. Dit is 'n groot frustrasie,” sê Jacobs.

Mnr. Roelie Venter, uitvoerende bestuurder by die Namibië Landbou-unie (NLU), het vroeër gesê die afgekondigde droogtehulp van sowat N$573 miljoen deur die regering word verwelkom.

Hy het bygevoeg voor die regering nie 'n noodtoestand afkondig nie, kan die buiteland nie om hulp genader word nie.

Dié unie se president, mnr. Ryno van der Merwe, sê hierdie droogte is die ergste sedert die 1800's.

Die NLU het intussen gister bekend gemaak dat 76 000 sakke veevoer van goedgekeurde ver­skaffers teen N$50 per sak gesubsidieer gaan word. Dit geskied met die N$4,1 miljoen wat die afgelope ses weke deur die Dare to Care-rampfonds ingesamel is.

Dit sal landswyd aan alle boere by takke van Agra en Kaap Agri beskikbaar wees, asook by Animal Fedco in Windhoek, Leonardville Garage op Leonardville, Otjozondjupa Feed op Okakarara, Helmering Winkel op Helmeringhausen, HJ Moller Transport & Voere op Koës, Toitjies Boerediens op Leonardville en DA Viljoen Transport op Koës.

Boere moet hul FanMeat-kaarte en hul ID-dokumente toon om die voer teen die goedkoper prys te koop. Verder kan hulle dit net in lotte van 10 sakke koop teen 'n maksimum van 100 sakke per produsent.

Intussen het die onafhanklike droogtefonds van die Facebook-groep Namibië Boere al met die N$1,181 miljoen wat ingesamel is, 312 boere gehelp deur 12 480 bale voer en 831 sakke voerkorrels te versprei. Dié fonds is onafhanklik van die NLU en word deur me. Henriëtte le Grange gekoördineer.