Kyk jou stam uit die boom
Kyk jou stam uit die boom

Kyk jou stam uit die boom

Dani Booysen
Verlede week moes Hermanus Benjamin mondeling doen oor sy stamboom.

In die proses leer die gesin, en groter familie des Boois en verwante sommer weer 'n hele klomp feite. Van dit reeds vergete, van dit splinternuut.

Soveel so dat daar die afgelope naweek nog wild en wakker op Whats­App oor die nasate se geskiedenis gekwetter word.

Uit die staanspoor wil die uwe benadruk dat hy teen etniese verkramptheid en stamgebondenheid gekant is, maar so waar as die son opkom en ondergaan, het elkeen van ons 'n verlede – waarop ons trots behoort te wees.

Danksy jarelange navorsing deur my broeder Frederik kon ons gou deel van die diagram op 'n plakkaat aanbring. Vir die hele bos se bome (dies wat nog regop staan en dies wat onlangs en in die jare toet al geval het) is daar veels te min plek, so ons trek maar net strepies vir die eerste vier geslagte.

Omdat ons net vanaf Ben ondertoe werk, lyk dit soos 'n onderstebo boom, maar 'n regte stamboom begin natuurlik onder en steek al sy baie takke na bo uit.

So leer ons knapie hoe familiename oorgedra word. Hy het wyle Oupa HB s'n gekry, wat ook Oupa HP se Oupa Le Roux s'n was.

Nou weet hy hy is 'n negende geslag Booysen in Suider-Afrika.

Hy weet Boysen, met die een o, is 'n van wat ons oergrootjie rondom die jare 1670 vanaf Noord-Duitsland na die Kaap gebring het. En hy ontdek die wonderwêreld waarin buiten vir die Germaanse bloed, ook die nalatenskap van Franse Hugenote en Iere (via ma-lief Josie) oor meer as 250 jaar saamgeklits is om aan hom sy unieke karakter te besorg.

Hy leer waar die Duddy's, Nels, Pelsers, Le Roux's, Mosterts, Brands en Nienabers inpas en hoe vinnig 'n mens 'n hele agt grootjies bymekaar kan maak. Hoe vanaf die kant des Boois ons voorfamilie later in die Karoo en Noord-Kaap geboer en uiteindelik in Namibië in die omgewing van Kalkrand en Rehoboth op die plase Witsand en Itaga beland het.

Sy oupagrootjie, FJ (Frederik Johannes), is in 1883 gebore en het deur die Anglo-Boereoorlog en beide Wêreldoorloë geleef. Sjoe!

Natuurlik is daar in onse boom ook inheemse bloed daar doer van Afrika se suidpunt – iets waaroor ons nié soos sommige ander dalk skelm agter gebakte hande skinder nie. Dit is dan wie ons is.

In die oudae is stambome getrou neergepen; soms voor in familie­bybels.

Vandag is dit 'n ope vraag hoe baie mense nog hul familiegeskiedenis verder as twee of drie geslagte kan terugspoor. Geskiedenis is vir baie jongmense glo vervelig en onbelangrik.

Hoe kan ons egter onsself in die groter omwentelinge van die mensdom plaas as ons nie ons eie private verlede binne hierdie groter konteks begryp nie?

George Santayana het gesê die familie is een van die natuur se meesterstukke. Volgens Bruce Feiler aanvaar en vier suksesvolle families (en dus mense) hul geskiedenis – vernaam ook mislukkings en terugslae. “Sondes” moet dus nie toegesmeer word nie.

Wie't gesê huiswerk is nie lekker nie? En dat ouers nie ewe veel, en selfs meer as hul kinders, uit sulke pret kan leer nie?

Kyk jou “stam” 'n bietjie uit die boom.

Wat 'n mens is, maak jou ryk. En anker waarheen jy onderweg is.

Kommentaar

Republikein 2024-03-28

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 19° | 37° Rundu: 17° | 33° Eenhana: 18° | 33° Oshakati: 20° | 31° Ruacana: 19° | 33° Tsumeb: 17° | 29° Otjiwarongo: 16° | 28° Omaruru: 18° | 31° Windhoek: 17° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 16° | 19° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:54, High tide: 04:57, Low Tide: 22:58, High tide: 17:16 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 29km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:55, Low Tide: 22:56, High tide: 17:14 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 33km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:54, Low Tide: 22:56, High tide: 17:13 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 22° | 32° Keetmanshoop: 21° | 34° Aranos: 21° | 31° Lüderitz: 15° | 29° Ariamsvlei: 23° | 34° Oranjemund: 15° | 21° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 24° Mbabane: 15° | 23° Maseru: 12° | 28° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 29° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 28° Cape Town: 17° | 23° Durban: 21° | 25° Johannesburg: 18° | 28° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 18° | 30° Harare: 15° | 31° Currency: GBP to NAD 23.96 | EUR to NAD 20.52 | CNY to NAD 2.63 | USD to NAD 19.03 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.8 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.34 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 19.03 | USD to ZMW 24.97 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73909.5 Up +0.41% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1516.02 Down -0.13% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12981.98 Up +0.34% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28224.37 Down -2.87% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 211.71/OZ UP +0.96% | Copper US$ 3.98/lb DOWN -0.0015 | Zinc US$ 2 447.90/T DOWN -0.35% | Brent Crude Oil US$ 87.06/BBP UP +0.78% | Platinum US$ 898.08/OZ UP +0.36% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 19° | 37° Rundu: 17° | 33° Eenhana: 18° | 33° Oshakati: 20° | 31° Ruacana: 19° | 33° Tsumeb: 17° | 29° Otjiwarongo: 16° | 28° Omaruru: 18° | 31° Windhoek: 17° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 16° | 19° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:54, High tide: 04:57, Low Tide: 22:58, High tide: 17:16 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 29km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:55, Low Tide: 22:56, High tide: 17:14 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 33km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:54, Low Tide: 22:56, High tide: 17:13 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 22° | 32° Keetmanshoop: 21° | 34° Aranos: 21° | 31° Lüderitz: 15° | 29° Ariamsvlei: 23° | 34° Oranjemund: 15° | 21° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 24° Mbabane: 15° | 23° Maseru: 12° | 28° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 29° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 28° Cape Town: 17° | 23° Durban: 21° | 25° Johannesburg: 18° | 28° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 18° | 30° Harare: 15° | 31° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.96 | EUR to NAD 20.52 | CNY to NAD 2.63 | USD to NAD 19.03 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.8 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.34 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 19.03 | USD to ZMW 24.97 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73909.5 Up +0.41% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1516.02 Down -0.13% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12981.98 Up +0.34% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28224.37 Down -2.87% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 211.71/OZ UP +0.96% | Copper US$ 3.98/lb DOWN -0.0015 | Zinc US$ 2 447.90/T DOWN -0.35% | Brent Crude Oil US$ 87.06/BBP UP +0.78% | Platinum US$ 898.08/OZ UP +0.36%