Klimaat word groot dilemma vir boere

Volgende prof. Johan Willemse, landbouekonoom van Agrimark Consultants in Suid-Afrika, is klimaat die grootste uitdagings vir Suid-Afrikaanse landbou in 2018.

Klimaatsverandering

Klimaat raak al hoe meer onstabiel en ou seisoenspatrone het verander – dit is landswyd die laaste paar jaar ondervind. Die risiko vir enige boer het dus drasties verhoog, want almal is afhanklik van ’n “normale” seisoen, wat nie meer die geval is nie. Die kans dat boere erge onvoorsiene uitgawes moet aangaan en ’n verlies aan inkomste of skade gaan ly, is gevolglik baie groot.

Die groter dilemma is dat Suid-Afrika een van baie min kommersiële landboulande ter wêreld is wat nie die een of ander vorm van rampbystand aan sy boere bied nie. Dit geld alles van droogtes, oorstromings, hael en watertekorte tot selfs siektes soos voëlgriep.

Baie boere se reserwes is reeds uitgeput en hulle sal baie moeilik sulke terugslae verder absorbeer. Die meeste boere se spaargeld is ook gedaan. As 2018 dus voortgaan op die pad van “abnormale” klimaatstoestande gaan dit baie sleg wees vir die finansiële voortbestaan van talle boere. Die risiko het immers drasties gestyg – maar nie die wins nie!

Die behoefte aan doeltreffende ramphulp aan boere (daar is al verskeie voorstelle op die tafel geplaas wat nie vorder nie) is besonder groot en die uitkoms hiervan sal beslis ’n groot faktor wees.

Beleidsonsekerheid

Vyandige beleid teenoor kommersiële boere is ook besig om sy geestelike tol te eis. Die jongste aanvaarde ANC-beleid dat grond onteien gaan word sonder vergoeding, om te herverdeel onder swart mense, asook dat buitelanders nie meer grond mag koop nie, beteken dat finansierders versigtiger raak en dat die geld vir grondaankope en belegging in sekere streke (byvoorbeeld naby ou tuislande en stedelike gebiede) basies opgedroog het.

Die feit dat daar voortdurend negatiewe uitsprake gemaak word, skep nie juis ’n klimaat van belegging en werkskepping nie.

Ekonomiese omgewing

Toenemende werkloosheid skep toenemende misdaad en met politici se “aanvalle” op boere word misdaad en diefstal teen boerderye al hoe erger.

Weens ’n ondoeltreffende polisiediens is dit welbekend dat daar redelike groot dele van die land is waar daar nie meer met vee geboer kan word nie. Saaiboere kan ook nie werktuie oornag op landerye laat nie dan word dit gestroop van diesel of los onderdele soos bande en batterye.

Weer eens verhoog dit die risiko, maar winsgewendheid vergoed nie daarvoor nie.

Verder laat die wispelturige rand produkpryse erg skommel aangesien die meeste landbouprodukte se pryse regstreeks aan die buitelandse mark gekoppel is. Dit bokspring dus saam met die rand en maak beplanning baie moeilik. Dieselfde geld vir landbou-insetpryse soos kunsmis en ander chemikalieë.

Verhogings in die minimum loon wat weer in Maart in werking tree, maak arbeid duur en lei tot arbeidsvervanging. Die groot worsteling vir boere is dan die nodigheid om in nuwe, duur, arbeidsbesparende tegnologie te moet belê teen dié beleidsagtergrond.

Hiermee saam gaan die feit dat boere in die jongste internasionale tegnologie moet belê om te kan bly meeding met internasionale kompetisie (soos Amerika en Suid-Amerika) waar kosteverlagende en opbrengsverhogende tegnologiese beleggings ’n gegewe vir daardie boere is.

In Suid-Afrika raak die besluit al hoe moeiliker en is die gevaar dat ons landbou ál meer onmededingend oor die volgende aantal jare gaan raak. Dit sal uiteindelik tot goedkoper invoer lei wat plaaslike boere uit produksie haal. Uiteindelik sal dit die platteland verder in duie laat stort. – Netwerk24