Japie gesels oor InSight-sending
Japie gesels oor InSight-sending

Japie gesels oor InSight-sending

Dr. Japie van Zyl het uit Kalifornië­ oor die verkennings­projek op Mars gesels.
Ronelle Rademeyer
Ronelle Rademeyer



Met die nuwe Mars-projek hoop ruimtewetenskaplikes om een van die tergendste vrae oor dié planeet op te los.

Dit is naamlik of Mars eens op 'n tyd ook 'n vloeibare kern en dus 'n magneetveld gehad het.

Dr. Japie van Zyl, direkteur van sonnestelselverkenning by Nasa se Straalaandrywingslaboratorium (JPL), sê die aarde se vloeibare kern help met die dinamo-effek wat die magneetveld opwek.

“Mars het nie 'n magneetveld nie, maar as die teorieë reg is, moes Mars dit ook gehad het. Dit kan wees dat Mars se kern met verloop van tyd gevries het.

“Met hierdie sending gaan ons probeer vasstel hoekom Mars nie sy magneetveld kon behou nie,” het Van Zyl Sondagaand in 'n telefoniese onderhoud uit Pasadena, Kalifornië, aan Republikein verduidelik.

Die InSight-sending is kort ná vieruur Saterdagoggend by die Vanderberg-lugmagbasis in Kalifornië gelanseer.

Dit was die eerste keer dat Nasa 'n interplanetêre sending van hier af die ruimte ingestuur het.

“Hierdie satelliet was klein genoeg dat ons dit by Vanderberg kon lanseer. Aangesien die lugmagbasis net twee ure se ry van ons laboratorium in Pasadena af is, was dit vir ons baie makliker as in Florida,” vertel hy.

Nasa se ruimtesendings word gewoonlik by Cape Canaveral in Florida gelanseer.

“Die brandstof is twee ure voor die tyd in die vuurpyl gesit en dit is toe presies op die sekonde gelanseer (om 04:05). Ek het nogal so ewe probeer om 'n video te neem, maar dit was so mistig dat ons feitlik niks kon sien nie. Ons het natuurlik die gedreun gehoor. Die vibrasie was so erg dat die karre se alarms afgegaan het,” vertel Van Zyl.

As hoof van sonnestelselverkenning val hierdie US$700 miljoen-projek, waaraan 'n span van 700 wetenskaplikes en ingenieurs by die JPL gewerk het, onder hom.

Dr. Bruce Banerdt was die hoof­navorser en lei die wetenskaplike span, terwyl dr. Tom Hoffman die projekleier is.

Hy sê die verkenningstuig is toegerus met 'n hamermeganisme wat deur die grondlae sal breek. 'n Pen met instrumente sal tot op 'n diepte van vyf meter ondersoeke doen.

Benewens om te probeer vasstel of Mars 'n vloeibare kern gehad het, gaan die wetenskaplikes ook probeer vasstel of daar marsbewings (soortgelyk aan aardbewings) voorkom.

“Die seismometers in die pen sal daarmee help. Ons het hierdie seismometers in Denver, Colorado, gaan toets. Dit is 2 000 km van Kalifornië af en ons kon die trillings optel van die branders wat op die strande in Kalifornië breek. Dit is hoe ongelooflik sensitief hierdie meters is.”

Die InSight sal op 26 November aankom sowat 600 km noord van waar die Curiosity tans verkenningswerk doen.

Dié landing sal met dieselfde noukeurigheid genavigeer word as die Curiosity se landing op 5 Augustus 2012.

“Dié noukeurigheid kan vergelyk word met 'n gholfspeler wat in Los Angeles afslaan en dit regkry om die bal met 'n volmaakte kolhou op die St. Andrew's-gholfbaan in Skotland neer te sit,” verduidelik hy.

“Trouens, ons het nou meer kennis en behoort dit selfs beter te kan doen as met die Curiosity.”

Anders as die Curiosity wat kernkrag-aangedrewe is, word die InSight se elektrisiteit deur sonpanele opgewek.

“Ons gaan hom dus op 'n plein, bekend as die Elyseum Planitia, naby aan die ewenaar op Mars, land. Dit is 'n baie plat terrein sonder steil hellings.”

Kommentaar

Republikein 2024-04-19

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° Currency: GBP to NAD 23.82 | EUR to NAD 20.45 | CNY to NAD 2.65 | USD to NAD 19.22 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.34 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.02 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.64 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 133.98 | USD to AOA 832.83 | USD to BWP 13.88 | USD to EGP 48.28 | USD to KES 132.98 | USD to NGN 1147.53 | USD to ZAR 19.21 | USD to ZMW 25.65 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73271.44 Up +0.38% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1531.99 Up +0.70% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13455.65 Up +0.53% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28332.65 Down -4.5% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 378.10/OZ DOWN -0.0008 | Copper US$ 4.46/lb UP +1.03% | Zinc US$ 2 856.40/T UP 1.22% | Brent Crude Oil US$ 86.80/BBP DOWN -0.0042 | Platinum US$ 930.59/OZ DOWN -0.006 Sport results: European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Weather: Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.82 | EUR to NAD 20.45 | CNY to NAD 2.65 | USD to NAD 19.22 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.34 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.02 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.64 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 133.98 | USD to AOA 832.83 | USD to BWP 13.88 | USD to EGP 48.28 | USD to KES 132.98 | USD to NGN 1147.53 | USD to ZAR 19.21 | USD to ZMW 25.65 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73271.44 Up +0.38% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1531.99 Up +0.70% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13455.65 Up +0.53% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28332.65 Down -4.5% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 378.10/OZ DOWN -0.0008 | Copper US$ 4.46/lb UP +1.03% | Zinc US$ 2 856.40/T UP 1.22% | Brent Crude Oil US$ 86.80/BBP DOWN -0.0042 | Platinum US$ 930.59/OZ DOWN -0.006