Havana'ers het geen hoop

Inwoners van 'n informele ­nedersetting in Windhoek deel hul verwagtinge van die komen­de verkiesings.
Tanja Bause
Tanja Bause - Die Havana- informele nedersetting se huise het geen lopende water, toiletgeriewe of elektrisiteit nie.

Die gemeenskap moet water by gemeenskaplike waterpunte op strategiese plekke gaan haal en huis toe dra.

Die waterpunte werk met 'n kaart waarop geld gelaai is.

Die kaart word in 'n gleuf gedruk en water loop tot die kaart weer uit die gleuf getrek word. Indien geen geld op die kaart is nie, is water eenvoudig nie beskikbaar nie.

Gemeenskaplike puttoilette word deur tot 100 mense gebruik.

Elektrisiteit is nie beskikbaar nie – tensy iemand krag onwettig van 'n lamppaal kry en 'n kabel tot by sy huis aanlê.

Mnr. Chris Mukondi (31) woon die afgelope vier jaar in 'n sinkhuis wat aan sy suster behoort. Hy deel die tweevertrekhuis met ses mense.

“Die toilette is wel oorkant die straat, maar ons deel dit met meer as 100 ander mense. Dit is baie vuil en on­higiënies, so ons gebruik maar die bos en riviere. Die waterpunt is sowat 300 m van die huis af en ons dra water daagliks aan,” het hy gesê.

Mukondi is in Okakarara gebore en het Windhoek toe getrek op soek na werk.

Hy is 'n kunstenaar en het twee jaar aan die Kollege vir die Kunste (Cota) gestudeer voor hy moes opskop weens 'n tekort aan geld. Nou versier hy kleuterskole in die omgewing se mure en skilder vir 'n paar kliënte.

“Ek dink ek gaan stem. Miskien sal iets verander, hoewel ek regtig nie so dink nie. Ek het nie baie hoop nie. Miskien sal daar in 'n ander wêreld nie meer mense in sinkhuise woon nie, maar nie in die een waarin ons nou is nie.”

Houtverkoper

Me. Monika Hamunyela (46) woon al nege jaar in Havana. Sy deel haar huis met haar twee kinders en broer.

Sy is in die Ohangwenastreek gebore en het Windhoek toe getrek op soek na werk sodat sy haar familie in die Noorde kon ondersteun.

“Die toilette is vuil en gebreek, so ek gebruik die rivier, wat baie gevaarlik is – veral vir 'n vrou snags.”

Hamunyela staan soggens om 04:00 op om hout onwettig op omliggende plase bymekaar te maak en te verkoop.

“Die plaaseienaars hou nie daarvan dat ons die hout op hul plase by­mekaarmaak nie, maar wat moet ek doen? Ek kry nie werk nie en die kinders is honger. Met die hout­verkope kan ek darem 'n bietjie geld ­bymekaarmaak.”

Sy sê sy is nie van plan om in die komende verkiesing te stem nie.

“As ek stem, kom daar dalk 'n nuwe regering en miskien maak hulle Namibië beter as wat dit nou is. Die huidige regering sê net daar is geen geld nie en daar is niks wat hulle kan doen om dinge te verbeter nie. So alles sal net bly soos dit is.”

Mnr. Job Ananias (37) is 'n koerantverkoper wat op Okahao gebore is en het om dieselfde rede as Hamunyela Windhoek toe getrek. Hy het sy huis met twee ander mense gedeel.

“Die eienaar van die huis het Noorde toe getrek en die huis aan iemand verhuur wat maandeliks meer as ek kan betaal. Nou loop ek hier in Havana rond op soek na 'n stukkie grond waar ek my eie huis kan opsit. Ek het sinkplate en kan my eie huis bou – ek moet net 'n stuk grond kry.

“Ek oorweeg nog of ek moet gaan stem – dalk sal ek werk kry as ek gaan stem en dalk gaan die regering 'n kliniek hier in Havana vir ons bou as ek gaan stem. Ek dink nie dit gaan gebeur nie, maar miskien moet ek maar stem.”


Harambee

Mee. Daphney Games (47) en Susan Swartbooi (43) woon beide al meer as 25 jaar in Havana en is op ­Dordabis gebore.

Soos soveel ander mense het hulle ook Windhoek toe getrek op soek na werk om hul families te ondersteun.

“Stem vir wat? Die afgelope 20 jaar hoor ons beloftes dat ons water en ontwikkeling sal kry, maar ek sien niks. Dis net leë beloftes verkiesingsjaar ná verkiesingsjaar. Ek het geen hoop op verandering nie,” sê Games.

Volgens haar is hongersnood die grootste probleem in Havana.

“Hier is baie mense wat honger ly en ja, daar is talle wat by die Harambee-kosplan baat, maar dit word ook nie reg toegepas nie. Die mense kom byvoorbeeld in jou huis in en sien jy het meubels, dan word jy afgekeur omdat jy welaf is.

“Hulle weet nie jy het dalk die meubels van jou mevrou waar jy werk gekry nie, en dit nie beteken jy het kos nie. Ander mense baat daarby en verkoop kos in hulle cuca-winkels. Die hele program moet hersien word sodat die mense kan baat wat dit regtig nodig het.”

[email protected]

Kommentaar

Republikein 2024-03-29

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 19° | 36° Rundu: 19° | 29° Eenhana: 19° | 29° Oshakati: 21° | 30° Ruacana: 20° | 33° Tsumeb: 19° | 29° Otjiwarongo: 16° | 29° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 17° | 29° Gobabis: 17° | 30° Henties Bay: 16° | 20° Wind speed: 22km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:22, High tide: 05:24, Low Tide: 23:26, High tide: 17:46 Swakopmund: 16° | 17° Wind speed: 24km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:22, Low Tide: 23:24, High tide: 17:44 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:21, Low Tide: 23:24, High tide: 17:43 Rehoboth: 19° | 30° Mariental: 23° | 34° Keetmanshoop: 24° | 35° Aranos: 22° | 33° Lüderitz: 15° | 28° Ariamsvlei: 24° | 35° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 27° | 28° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 16° | 21° Maseru: 11° | 29° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 27° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 29° Cape Town: 17° | 28° Durban: 20° | 24° Johannesburg: 16° | 24° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 20° | 30° Harare: 16° | 29° Currency: GBP to NAD 23.82 | EUR to NAD 20.37 | CNY to NAD 2.62 | USD to NAD 18.91 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.77 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.17 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.92 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 233.12/OZ UP +1.93% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.12% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.65/BBP UP +1.46% | Platinum US$ 908.62/OZ UP +1.53% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 19° | 36° Rundu: 19° | 29° Eenhana: 19° | 29° Oshakati: 21° | 30° Ruacana: 20° | 33° Tsumeb: 19° | 29° Otjiwarongo: 16° | 29° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 17° | 29° Gobabis: 17° | 30° Henties Bay: 16° | 20° Wind speed: 22km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:22, High tide: 05:24, Low Tide: 23:26, High tide: 17:46 Swakopmund: 16° | 17° Wind speed: 24km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:22, Low Tide: 23:24, High tide: 17:44 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:21, Low Tide: 23:24, High tide: 17:43 Rehoboth: 19° | 30° Mariental: 23° | 34° Keetmanshoop: 24° | 35° Aranos: 22° | 33° Lüderitz: 15° | 28° Ariamsvlei: 24° | 35° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 27° | 28° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 16° | 21° Maseru: 11° | 29° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 27° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 29° Cape Town: 17° | 28° Durban: 20° | 24° Johannesburg: 16° | 24° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 20° | 30° Harare: 16° | 29° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.82 | EUR to NAD 20.37 | CNY to NAD 2.62 | USD to NAD 18.91 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.77 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.17 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.92 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 233.12/OZ UP +1.93% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.12% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.65/BBP UP +1.46% | Platinum US$ 908.62/OZ UP +1.53%