Blommemark se rosegeur kwyn

Roosboer Francois Durand sê verbruikers se vraag na rose het die afgelope paar jaar gedaal, en daarom verbou hy deesdae ook groente.
Ronelle Rademeyer
Ronelle Rademeyer - Die impak van die Covid-19-pandemie se aanvanklike streng inperkingsmaatreëls het ook by Namib Roses aan die Schaaprivier by Dordabis sy merk gelaat.

Namibië se grootste roosboer, Francois Durand (51), moes sy werkers in twee spanne verdeel, met net een span wat op ’n slag kon werk toe kom. Dit het meegebring dat die werk op die plaas agter geraak en bykomende werkers tydelike in diens geneem moes word toe die inperkingsmaatreëls verslap is om te verhoed dat produksie ingeboet word.

Verder kan roosbome wat uit Kenia bestel is, nie afgelewer word voor internasionale vlugte nie hervat nie.

Francois se reuseblombedryf op sy 140 ha plasie het ontwikkel uit ’n liefde wat gevorm is in sy studentedae. Hy het as ’n ingenieurs- en rekenaarwetenskapstudent in die laat tagtigerjare aan die Universiteit van Stellenbosch naweke op ’n roosplaas gewerk het om sakgeld te verdien.

Hoewel snyblomme nie ’n landbouproduk is wat met die warm, droë Namibiese toestande vereenselwig word nie, span dié boorling van Gobabis gespesialiseerde tegnologie in om ’n kunsmatige klimaatsomgewing te skep wat optimaal is vir die produksie van snyblomme en die kweek van groente, saailinge en steggies.

Hy vertel dat hy het in die vroeë negentigerjare by die Eerste Nasionale Ontwikkelingskorporasie (Enok) aansoek gedoen vir ’n lening om 7 000 roosbome te plant. Francois het sy boerdery later van Brakwater, waar hy aanvanklik begin het, na Dordabis verskuif. Dit het oor die jare uitgebrei tot hy in ’n stadium 70 000 roosbome gehad waarvan duisende stele rose drie keer per week na Windhoek geneem is vir verdere verspreiding na die kus en ander dorpe.

“Die mark het die afgelope drie tot vier jaar baie gekrimp,” vertel hy. Die nuwe generasie verbruiker koop eerder huisplante as vars blomme omdat dit langer hou, sê Francois.

Buiten rose, verbou hy ook lisiante, gipskruid, goldenrod en madeliefies vir die blommemark. Vroeër jare het hy ook krisante en herfsaster gekweek. “Ons het die regte bekom, maar moes ‘n miljoen stele per jaar produseer en dit was nie volhoubaar nie.”

Vir die roosplante betaal hy ‘n eenmalige tantieme van 1 euro per roosplant.

Die ander produksielyn op sy plaas, is die kweek van steggies en saailinge vir die lewering van blom-, kruie- en groenteplantjies, asook struike en bome aan Ferreira’s Kwekery in Windhoek.

“My droom is om in al die tonnels op die plaas net rose te plant, maar ek sal dit nie plaaslik verkoop kry nie. En om markte in Europa oop te maak waar ek dit kan lewer, is nie maklik nie,” sê Francois.

“Ek moes dus diversifiseer, wat die bestuur natuurlik moeiliker maak. Die verskillende produkte het verskillende groeistadiums en verskillende water- en voedingsbehoeftes.

“Dit bring ook mee dat die kwaliteit nooit 100 persent is nie.”

Francois het onlangs ook begin om groente te produseer. Sover plant hy tamaties, kersietamaties en geel en rooi soetrissies, en beoog om spinasie en blaaislaai by sy aanbod te voeg.

KUNSMATIGE KLIMAAT

Francois se voorman, Quentin Strijbis, verduidelik die tonnel waarin die saailinge en steggies in saailaaie gekweek en met mikrobesproeiing klam gehou word, in die winter snags met dieselverwarmers verhit moet word.

Hy sê die temperatuur word na 10 - 12ºC verhoog om optimale groei te bewerkstellig. Wanneer die plantjies lewensvatbaar is, word dit in ’n ander tonnel in swart plantsakke en -potte oorgeplant.

Die eenjarige saailinge soos petunias, viooltjies en gesiggies word in saailaaie met ses plantjies elk aan die kwekery gelewer.

Quentin sê vroue word vir hierdie werk ingespan, omdat hulle van nature versigtiger is en nie die jong plantjies beskadig nie.

Vir die snyroosverbouing word vier roosplante saam in ’n plantsak van 30 liter geplant. Die plantmengsel waarin dit geplant word, bestaan uit een helfte boombas (den) en die ander helfte riviersand. Elke plant kry ’n drupper waardeur water en bemesting toegedien word.

Die watertoediening word met ’n rekenaar beheer. Die vogtigheid, temperatuur en ligintensiteit word met sensors in die kweekhuise gemeet. Die inligting word na die rekenaar gesein, wat bereken hoeveel water toegedien moet word. Dit is veral in die somer belangrik wanneer dit baie warm en droog en die transpirasie van die plante hoog is.

Elke tonnel het ’n sogenaamde nat muur wat dit afkoel tot ’n gunstige 28 - 30ºC. Daarbenewens sorg dit dat die vogtigheid tussen 60 en 70 persent is. ’n Weeklikse spuitprogram word gevolg om peste en plae te bestry.

Die water wat onder uit die plantsakke loop, word elke ses weke ontleed en getoets en die gerekenariseerde bemestingsprogram word daarvolgens aangepas.

Die roosplante kan tot ses jaar in die plantsakke groei voordat dit hervestig hoef te word.

Die kweekhuise wat hy gebruik, is in Israel ontwerp en word deur ’n Kaapstadse onderneming bemark. Dit is toegerus met ’n nat muur en waaiers in die teenoorgestelde muur vir verkoeling en verwarmers vir die winternagte.

In die mure is openinge met gordyne wat op- en afgerol kan word. Dit word, net soos die waaiers en verwarmers, met ’n rekenaar beheer.

Die koue winternagte is een van die groot beperkings. Ryp kom algemeen voor en die temperatuur kan tot -11°C gedaal. Wanneer die tonnels in die winter te koud word, gaan ’n alarm af. Daarom is die dieselverwarmers in die kweekhuise ’n moet, sê Francois, en voeg by die dieselverbruik is in die winter snags 45 liter per uur.

In die somer word die temperatuur ewe noukeurig gemonitor om die tonnels binne af te koel as dit te warm word. Sensors meet die windsterkte en -rigting en sein die inligting na die rekenaar wat dan die gordyne oop of toe maak. Só help die wind om die temperatuur in die kweekhuise te beheer sonder dat skade deur stormwinde aangerig word.

As ’n windstorm kom, word die gordyne betyds toegerol en die rekenaar skakel suigwaaiers aan wat die plastiek om die staal- en aluminiumraamwerk vassuig sodat die wind nie ’n vatplek daaraan

kan kry nie.

Kommentaar

Republikein 2024-03-29

Geen kommentaar is op hierdie artikel gelaat nie

Meld asseblief aan om kommentaar te lewer

Katima Mulilo: 19° | 36° Rundu: 19° | 29° Eenhana: 19° | 29° Oshakati: 21° | 30° Ruacana: 20° | 33° Tsumeb: 19° | 29° Otjiwarongo: 16° | 29° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 17° | 29° Gobabis: 17° | 30° Henties Bay: 16° | 20° Wind speed: 22km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:22, High tide: 05:24, Low Tide: 23:26, High tide: 17:46 Swakopmund: 16° | 17° Wind speed: 24km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:22, Low Tide: 23:24, High tide: 17:44 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:21, Low Tide: 23:24, High tide: 17:43 Rehoboth: 19° | 30° Mariental: 23° | 34° Keetmanshoop: 24° | 35° Aranos: 22° | 33° Lüderitz: 15° | 28° Ariamsvlei: 24° | 35° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 27° | 28° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 16° | 21° Maseru: 11° | 29° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 27° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 29° Cape Town: 17° | 28° Durban: 20° | 24° Johannesburg: 16° | 24° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 20° | 30° Harare: 16° | 29° Currency: GBP to NAD 23.77 | EUR to NAD 20.35 | CNY to NAD 2.61 | USD to NAD 18.88 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.77 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.15 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.88 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 233.12/OZ UP +1.93% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.12% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.65/BBP UP +1.46% | Platinum US$ 908.62/OZ UP +1.53% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 19° | 36° Rundu: 19° | 29° Eenhana: 19° | 29° Oshakati: 21° | 30° Ruacana: 20° | 33° Tsumeb: 19° | 29° Otjiwarongo: 16° | 29° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 17° | 29° Gobabis: 17° | 30° Henties Bay: 16° | 20° Wind speed: 22km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:22, High tide: 05:24, Low Tide: 23:26, High tide: 17:46 Swakopmund: 16° | 17° Wind speed: 24km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:22, Low Tide: 23:24, High tide: 17:44 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:20, High tide: 05:21, Low Tide: 23:24, High tide: 17:43 Rehoboth: 19° | 30° Mariental: 23° | 34° Keetmanshoop: 24° | 35° Aranos: 22° | 33° Lüderitz: 15° | 28° Ariamsvlei: 24° | 35° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 27° | 28° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 16° | 21° Maseru: 11° | 29° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 27° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 29° Cape Town: 17° | 28° Durban: 20° | 24° Johannesburg: 16° | 24° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 20° | 30° Harare: 16° | 29° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.77 | EUR to NAD 20.35 | CNY to NAD 2.61 | USD to NAD 18.88 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.77 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.15 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.88 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 233.12/OZ UP +1.93% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.12% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.65/BBP UP +1.46% | Platinum US$ 908.62/OZ UP +1.53%